TBB Dergisi Özel Sayı

248

İş Hukukunda Eşitlik İlkesi ve Cinsiyet Ayrımcılığı

Ayrıca, çeşitli ülke Anayasalarında eşitlik ilkesi yanında eşit üc-

ret ilkesine de yer verilmiş ve örneğin İsviçre Federal Anayasasının

(Bundesverfassungsgesetz) 4. maddesinin 2. fıkrasına eklenen ve 14

Haziren 1981 tarihinde yürürlüğe giren hükme göre “erkek ve kadının

eşit değerde iş için, eşit ücret talep hakları vardır”. İsviçre’de hâkim

görüş

Anayasanın bu maddesinin eşit veya eşit değerdeki iş için eşit

ücret talep etmeyi, bireysel ve mahkeme kararı ile işverene karşı icrası

mümkün bir hak olarak kabul etmektedir. Nitekim Federal Mahkeme-

de bu görüşü destekler nitelikteki bir başka kararında; İsviçre tarafın-

dan 1972 yılında onaylanan Uluslararası Çalışma Örgütünün 100 sayılı

sözleşmesinin erkek ve kadına eşit değerde iş için eşit ücret ödenme-

sine ilişkin hükmünü ilke olarak sadece bir tavsiye niteliğinde kabul

etmiş, bu sebeple münferit iş ilişkilerinde doğrudan uygulanmasının

mümkün olmadığına karar vermiştir.

İsviçre Federal Anayasası’nın 4. maddesinin 2. fıkrasında yer alan

bu ilkenin çalışma hayatında uygulanmasını gerçekleştirmek üzere

24.2.1993 tarihli Kadın ve Erkeğin Eşit Duruma Getirilmesi Hakkında-

ki Kanun Tasarısı Federal Meclislerde kabul edilerek kanunlaşmış ve

1.9.1996 tarihinden itibaren “Eşit Duruma Getirme Kanunu” (Gleich-

stellungsgesetz -GIG) olarak yürürlüğe girmiştir. Kanunun 3. madde-

sinin 2. fıkrasında ayrımcılık yasağının özellikle, işe başlamada, görev

dağılımında, iş şartlarının tayininde, ücret, meslek ve hizmet içi eği-

timde yükseltmede ve işten çıkarmada uygulanacağı öngörülmüştür.

Anayasa’nın 10. maddesinin 2. fıkrasına, 07.05.2004 tarihinde 5170

sayılı yasa ile “kadınlar ve erkekler eşit haklara sahiptir. Devlet bu eşit-

liğin yaşama geçmesini sağlamakla yükümlüdür” hükmü ilave edil-

miştir.

İşverenin kadın ve erkek işçiye eşit işlem yapma borcunun bir ne-

ticesi olan eşit ücret ilkesi, Anayasa’nın 55. maddesinde yer alan çalı-

şanların yaptıkları işe uygun ücret almaları gerektiğine ilişkin hükme

de uygun olur.

Jürg Brühwiler, Kommentar zum Einzelarbeitsvertrag OR. Art. 319-343, Dern,

Stuttgart-Wien 1996, Art 322. N.10; Manfred Rehbinder, Berner Kommentar Band.

Obligotionenrecht Der Arbeitsvertrag Art. 319-362 OR. Bern 1985, Art. 322 N.7, 8

ve 10.

BGE 106 116 185, 103 1a 524; Brühwiler, Art. 322 N. 10.a.