253 / 497
252
İş Hukukunda Eşitlik İlkesi ve Cinsiyet Ayrımcılığı
retlerinin, kadın işçilere nazaran daha yüksek olduğu belirlenmiştir
56
.
Adalet Divanı 1981’de verdiği bir kararında; kısmî süreli çalışanların
bir kısmı veya tümü kadınlardan oluşuyorsa, bunlara tam gün çalışan-
lara nazaran daha az ücret ödenemeyeceğini kabul etmiştir. Bir başka
kararına göre ise, toplu iş sözleşmeleri ile ücret gruplandırılmalarının
yapılmasında, objektif bakımdan bir değerlendirme yapılarak eşit işte
çalışan kadın ve erkek işçilerin, eşit ücret almaları temin edilmelidir
57
.
Eğer farklı ücret ödenmesi cinsiyet nedenine dayanıyorsa, bu işlem ge-
çersizdir. İşveren kural olarak yapılan farklı işlemin nedenlerini ve o
niyete dayalı bir işlem yapılmadığını ispat etmekle yükümlüdür
58
.
3.4.c. İşyerinin Yönetimine İlişkin Konularda Ayrımcılık
Eşit davranma borcu sadece hizmet akitlerine ve toplu iş sözleş-
melerinin yapılması uygulamasında değil, işverenin iş yerinde düzeni
sağlamak için yönetim hakkına dayanarak tek taraflı olarak koyduğu
işyeri talimatlarına işçilerin uymasının sağlanmasında da söz konusu-
dur. Örneğin, giriş -çıkış kontrollerinde, sigara içme yasağında, fazla
çalışma, gece ve tatil çalışması, kısa çalışma uygulamalarında işvere-
nin, eşit işlem borcuna uygun olarak, işçiler arasında ayrım yapmama-
sı gerekir.
İşveren eşitlik ilkesi ve ayrımcılık yasağına (An. m. 10, İş K. m.
5) ilişkin kanun hükümlerine aykırı talimatlar veremez. Avrupa
Birliği’nin 2000/43 (m. 2/4) ve 2000/78 (m.2/4) sayılı direktiflerinde
işverenin ayrımcılık yapılmasına ilişkin talimatları, ayrımcılık olarak
kabul edilmiştir.
Ayrımcılık yasağı görev dağılımında iş şartlarının tayininde, mes-
leki ve hizmet içi eğitimde mesleki yükselmede de uygulanır (İsviçre
GIG Art. 3/2).
6701 sayılı Kanun’da da, çalışma şartları, mesleki, rehberlik, mes-
leki eğitimin tüm düzeylerine erişim, hizmet içi eğitim, sosyal men-
faatler ve benzeri hususlar da ayrım yapılamayacağı öngörülmüştür.
O halde istisnai durumların dışında (STİSK m. 25), işveren ikra-
56
Altan, s. 174.
57
Blomeyer, s. 308 ve 323.
58
Blomeyer, s. 309.