254 / 497
253
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
E. Tuncay Senyen KAPLAN
miye, prim, çocuk, evlenme, doğum yardımı gibi sosyal yardımların
yapılması ve ödenmesinde, greve katılmayan, katılmaktan vazgeçen
işçilerin çalıştırılmasında, işyeri uygulamalarında eşit davranma ilke-
sine uymak zorundadır.
4. Bazı İş Sözleşmesi Türlerinde Ayrımcılık
İş Kanunu’nun 5. maddesinde, işverenin esaslı sebepler olmadıkça
tam süreli çalışan işçi karşısında kısmi süreli çalışan işçiye ve belirsiz
süreli çalışan işçi karşısında belirli süreli çalışan işçiye farklı işlem ya-
pamayacağı hükmü getirilmiştir. Ayrım yasağına ilişkin esaslar ayrıca
İş K. m.12 ve 13 de de düzenlenmiştir.
59
Kısmı süreli ve belirli süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçilere, ör-
neğin daha az ücret verilmesi yahut bazı sosyal haklardan yararlan-
dırılmaması şeklinde yapılan uygulamalar cinsiyete dayalı ayrımcılık
olarak nitelendirilmektedir.
60
4.1. Kısmi Süreli İş Sözleşmesine Göre Çalışan İşçiye Karşı
Ayrımcılık
Kısmi Süreli çalışan işçiyi ayrımcılığa karşı korumak amacına yö-
nelik Avrupa Birliği’nin 97/81 sayılı “Kısmi Süreli Çalışma Hakkın-
da Çerçeve Anlaşmasına İlişkin yönerge dikkate alınarak düzenlenen
4857 sayılı İş Kanunu’nun 13. maddesinde getirilen düzenlemeye göre,
kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalışan işçi, ayrımı haklı kılan bir neden
olmadıkça, iş sözleşmesinin salt kısmi süreli olmasından dolayı tam
süreli emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz.
Madde gerekçesinde de “kısmi çalışmalara yönelik ayrımcılığın
kaldırılması hedef alınırken tüm çalışma şartlarından yararlanmada
tam süreli çalışanlarla eşit duruma getirilmeleri de düşünülemez; aksi
halde tam bir eşitsizlik ortaya çıkar. Bu açıdan ayrımı haklı kılan ne-
denlerin bulunması durumunda, her iki türde sözleşmelerle çalışanlar
arasında farklılıklar olması doğal karşılanacaktır.”
97/81/EC sayılı Çerçeve Anlaşmada da kısmi süreli çalışanların
objektif nedenlerle istisnai olarak farklı işleme tabi tutulabileceği ön-
59
Senyen-Kaplan, s.63; Yuvalı, s.70 vd.
60
Mollamahmutoğlu/Astarlı/Baysal, s.744.