382 / 497
381
TBB Dergisi 2017 (özel sayı)
Berna YÜRÜT
Kadınlar Dünyası tamamen kadın yazarlardan oluşan bir dergi-
dir. Henüz ilk sayısında “Mukaddime” başlıklı yazıda hak arayışı sü-
recinde kadınların erkeklere ihtiyacı olmadığını belirterek erkeklerin
kadına bakış açısını şöyle eleştirmiştir
“… Biz Osmanlı kadınları ken-
dimize mahsus inceliğimiz, kendimize mahsus âdat ve âdabımız vardır. Onu
erkek muharrirler bir kadının anlayabileceği ruhla anlayamazlar, lütfen bizi
kendimize bıraksınlar, hayallerine baziçe buyurmasınlar! Biz kadınlar huku-
kumuzu kendimiz bizzat kendi içtihatımızla müdafaa edebiliriz… Biz zavallı
kadınlar, erkekler nazarında daima bir meyve, bir meta halindeyiz. Amelimiz,
hakk-ı hayatımız tahdit edilmiştir. Hem de hiçbir zaman tam manasıyla er-
keklere enis-i can, refik-i ömr, şerik-i hayat olamadık…”
43
Başka bir yazıda
erkeklerin ikiyüzlü bakış açısı eleştirilmiş, göründükleri kadar hür-
riyet yanlısı olmadığından söz edilmiştir. Hak ve hürriyetlerini elde
edebilmek için asırlarca uğraştıklarından ancak bu hak ve hürriyetle-
ri yalnızca kendileri için istediklerinden bahsedilmektedir:
“…Erkek-
ler on beşinci asrı müteakip hürriyetlerini gasbeden müessesata karşı isyana
başladılar. İbtida papazlardan hürriyetlerini almak için asırlarca uğraştılar…
Azim inkılaplarla hürriyetlerini ilan ettiler. Yalnız bu esnada hürriyetleri te-
min edilmemiş bir kitle, bir kitle-i muazzama kaldı. O da biz zavallı kadınlar…
Evet, erkekler zahiren bu kadar hürriyet-perver göründükleri halde hakikatte
birer küçük müstebitten başka bir şey değillerdir. Hürriyet, hürriyet sadalarıy-
la koca kıtalar kanlara boğdukları esnada bile kendilerinden daha büyük, daha
mühim olan âlem-i nisvanı gözleri görmedi. Onlara hukuk-ı siyasiye değil,
hukuk-ı insaniye bile bahşetmekten çekindiler. İçlerinde hukukumuzu müdafaa
etmek arzu edenlere bile feminist diye tahkir ve tezyif etmeye başladılar...”
44
Dergide kadınlar erkeklerin gözünden tanımlanmalarını eleştiren bir-
çok yazı yazmıştır. Yazılarda oldukça dikkat çekici ifadeler yer almış-
tır:
“Kadın bizde sırf, bir alet-i zevk-i ricaldir.” “Türk erkeklerinin felsefesince,
kadınlar dünyaya erkeklerin rahatını temin için gelmiştir… Kadınlığın hayat
hakkı yoktur… Erkeklerin esiridirler.”
45
Kadınlar Dünyası’nda kadınların taleplerini dile getiren çok sayı-
da yazı yazılmıştır. Kadınlar taleplerini devlete de iletmişlerdir. Hatta
zaman zaman ısrarcı olarak istediklerini elde etmeyi başarmışlardır.
İlk dönemlerde siyasi hak talebinde bulunmamışlardır. Ancak bu du-
43
Osmanağaoğlu, s. 59.
44
Osmanağaoğlu, s. 61-62.
45
Çakır, s. 168.