TBB Dergisi 96. Sayı

TBB Dergisi 2011 (96)

Mustafa ÇAĞATAY

109

Bu tanımlamadan yola çıkılarak bir tüzel kişilik olan vakfın ortaya

çıkabilmesi için dört unsurun varlığına ihtiyaç bulunduğu ileri sürül-

mektedir

. Bu unsurları;

• Vakıf kurma iradesiyle hareket eden

kişi (vakfeden)

• Vakfın konusunu oluşturan

mal veya hak

• Malın veya hakkın özgüleneceği bir

amaç

• Malın veya hakkın belli bir amaca özgülendiğini belirten

vakıf iradesi

olarak saymak mümkündür.

Vakfın amacı; hukuka uygun, belirli, anlaşılabilir olmalı ve sürek-

lilik arz etmelidir.

Vakfa özgülenecek mal varlığının vakfın amacını gerçekleştirme-

ye yeterli olması, vakfın amaç veya devamını imkânsız ya da yararsız

hale getirmemesi şarttır.

Vakfı kuranın vakfın amacını belirleme hürriyeti sınırsız değildir.

Bu konuda TMK’nun 101. maddesinin son fıkrası önemli bir sınırlama

getirmektedir. Buna göre, Cumhuriyetin Anayasa ile belirlenen nite-

liklerine ve Anayasa’nın temel ilkelerine, hukuka, ahlaka, milli birliğe

ve milli menfaatlere aykırı veya belli bir ırk ya da cemaat mensuplarını

desteklemek amacıyla vakıf kurulamaz.

TMK’na göre vakıf kurma iradesi şekle tabidir ve ancak kanunun

aradığı şekle uyularak açıklanırsa geçerli olur. TMK’nun 102. madde-

sinin birinci fıkrasına göre, vakıf kurma iradesi ya “resmi senetle” ya

da “ölüme bağlı bir tasarrufla” açıklanabilir.

Vakıf kurma iradesinin yer aldığı yazılı belgeye “vakıf senedi” de-

nir. TMK’nun 106. maddesinde, vakıf senedinde vakfın adının, ama-

cının, bu amaca özgülenen mal ve hakların, vakfın örgütlenme ve yö-

netim şekli ile yerleşim yerinin gösterilmesi gerektiği belirtilmektedir.

TMK’nun 102. maddesinin birinci fıkrasına göre vakıf, yerleşim

yeri mahkemesi nezdinde tutulan sicile tescil ile tüzel kişilik kazanır.

Vakfın tesciline ilişkin başvurular, vakfın ikametgahında bulunan as-

Jale Akipek, Turgut Akıntürk,

Türk Medeni Hukuku – Başlangıç Hükümleri- Kişiler

Hukuku

, Beta Yayınları, İstanbul, 2007, s. 664.