55 / 521
“Catch-All” Siyasi Partiler
54
Kirchheimer’in ortaya attığı,
“catch-all”
siyasi parti tipolojisi dikkati
çekmektedir.
Çalışmamızda, öncelikle,
“catch-all”
17
partilere ilişkin Kirchhei-
mer’in fikirlerinin oluşmasına büyük katkısı olduğu belirtilen
Kirchheimer’in hayatı ve siyasi rejimlere ilişkin genel görüşlerine de-
ğinerek,
“catch-all”
partilere ilişkin teorisi ve bu görüşlerin eleştirilerini
ülke örneklerine de eğilerek özetleyeceğiz.
II. OTTO KIRCHHEIMER VE SİYASET TEORİSİ
A. Hayatı
Kirchheimer’in siyasi parti sistemlerine ilişkin görüşleri, genel
olarak, partilerin yapı ve içeriklerinde meydana gelen değişikliklere
dayanmakla birlikte, bu değişimden, demokratik düzenin geleceği ba-
kımından duyulan bir endişeyi de içermektedir. Bu endişenin doğma-
sında, Kirchheimer’in kişisel tecrübeleri de önemli rol oynadığından,
öncelikle hayatına genel bir bakışın, fikirlerinin anlaşılmasını kolaylaş-
tıracağını düşünüyoruz.
Yahudi asıllı Alman bir ailede 1905 yılında dünyaya gelen Kirc-
hheimer, Köln, Berlin ve Bonn’da hukuk ve sosyoloji eğitimi almış, si-
yaset bilimci ve hukukçudur. Almanya Sosyal Demokrat Partisi (SPD)
ve sosyalist hareket içinde yer almış, işçi sendikalarında eğitimler ver-
miştir. Hitler’in 1933’te başbakan olarak atanmasının ardından Paris’e
göç etmiş, sürgündeki
“Frankfurter Institut für Sozialforschung”
da ça-
lışmıştır. Enstitü’nün 1937 yılında New York’a taşınmasıyla, Kirchhe-
imer da, hayatının geri kalan kısmını geçireceği ABD’ye yerleşmiştir.
ABD’de, üniversite öğretim üyeliğinin yanı sıra, ABD Dışişleri Ba-
kanlığı ve Office of Strategic Studies (OSS)
18
’de görev almıştır
19
. ABD
sonundan 20. yüzyıl ortalarına kadar Batı Avrupa demokrasilerindeki şekliyle
partileri sınıflandırmasından kaynaklandığı görüşüyle, parti tiplerini 15
“tür”
olarak tasnif eden yeni bir çalışma için bkz. GUNTHER/DIAMOND, s.167-168.
17
Türkçe’ye
“herkesi kucaklayan”, “herkese hitap eden”, “hepsini yakala”
siyasi partiler
gibi muhtelif şekillerde tercüme edilen bu terimin öğretide genel kabul görmüş
ve kulağı tırmalamayan bir kullanım şekli henüz yerleşmediğinden, şimdilik
İngilizce karşılığı çalışmamızda tercih edilmiştir.
18
ABD’nin, II. Dünya Savaşı sırasında faaliyette bulunan bir istihbarat teşkila-
tı. CIA’in selefi olduğu ifade edilmektedir: bkz.
https://www.cia.gov/library/center-for-the-study-of-intelligence/csi-publications/books-and-monographs/
oss/index.htm (18.12.2010).
19
KROUWEL, André,
“Otto Kirchheimer and the Catch-All Party”
,
West European
Politics,
Vol. 26, No.2 (April 2003), s.25.(KROUWEL, 2003 olarak anılacaktır).