TBB Dergisi 96. Sayı

Geçmişten Günümüze Azınlık Vakıflarının Mal Edinmeleri Sorunu

100

AGİK

sürecinin başlangıcında, 1975 Helsinki Nihai Senedi’nde

ulusal azınlıklara “hukuk önünde eşitlik, temel hak ve özgürlüklerden

yararlanmada fırsat eşitliği bağlanması gerektiği”nden söz edilmiştir.

AGİKtarafından5 - 29Haziran1990 tarihleri arasındaKopenhag’da

gerçekleştirilen insani boyut toplantısı sonucunda kabul edilen Ko-

penhag Belgesi’nde, Avrupa’da barış, güvenlik ve istikrarın korunma-

sı için azınlık haklarına geniş biçimde yer verilmiş, ancak bu hakların

kullanılması ülke bütünlüğü ve ulusal egemenlik kavramlarıyla sınırlı

tutulmuştur.

Devlet ve hükümet başkanlarının 21 Kasım 1990 tarihinde yaptık-

ları Paris AGİK zirve toplantısı sonucunda açıkladıkları ve Yeni Bir

Avrupa İçin Paris Şartı olarak adlandırılan bildiride, taraf devletler

ulusal azınlıkların etnik, dil, kültürel ve dinsel kimliklerinin korunaca-

ğını ve azınlık mensuplarının bu kimliklerini herhangi bir mağduriye-

te uğramaksızın, kanun önünde tam bir eşitlik ve serbestlik içinde dile

getirebileceklerini, bu kimliklerini koruyabileceklerini ve geliştirebile-

ceklerini kabul etmişlerdir.

1.4.3. Avrupa Konseyi Koruması

Avrupa Konseyince hazırlanan 1950 tarihli Avrupa İnsan Hakları

Sözleşmesi’nde azınlık hakları ile ilgili ayrı bir düzenleme öngörülme-

miştir. Ancak, Sözleşme’nin 14. maddesinde bu Sözleşme’de tanınan hak

ve özgürlüklerden yararlanmada ırk, renk, dil, din ve “ulusal bir azınlığa

mensup olma” gibi nedenlerle, ayırım yapılamayacağı ifade edilmiştir.

Avrupa Konseyinin 1993 Viyana Zirvesi’nde hazırlanan Bildir-

ge’nin “Ulusal azınlıklar” başlıklı 2. Ekinde, Kopenhag Belgesi’nin

ulusal azınlıkların korunmasına ilişkin siyasal taahhütlerinin hukuk-

sal yükümlülüklere dönüştürülmesi gereği vurgulanmıştır.

Viyana Zirvesi’nde alınan kararlar sonucunda bu konuda görev-

lendirilen Bakanlar Komitesince 10 Kasım 1994’te hazırlanıp kabul

edilen “Ulusal Azınlıkların Korunmasına İlişkin Çerçeve Sözleşme” 1

Şubat 1995 tarihinde imzaya açılmıştır.

Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Konferansı (AGİK), Aralık 1994’te Budapeşte’de

yapılan zirvede adını Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) olarak

değiştirmiştir.