184 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Ş. Cankat TAŞKIN
183
1961 Anayasası 20.09.1971’de değiştirilmiştir. Bu değişiklikle üye
sayısında bir değişikliğe gidilmemiş fakat üyelerin seçim tarzında de-
ğişikliğe gidilmiştir. Bununla, yasama meclisleri tarafından AYM’ye
seçilecek olan üyeler bakımından aranan
“nitelikli çoğunluk”
kaydı kal-
dırılmıştır
56
. Ayrıca, 145/3 fıkrası anayasa metninden çıkarılınca, dör-
düncü fıkra üçüncü fıkranın yerini almış ve böylece meclis ve senato
tarafından belirlenen toplam 5 üyeden ikisi için üniversitelere ayrılmış
olan mutlak kontenjan koşulu da ortadan kaldırılmıştır
57
.
1961 Anayasası’nda AYM’ye üye seçim yöntemi İtalyan AYM’ye
58
üye seçim yöntemini andırmaktadır
59
. Ancak en önemli farkı AYM’de
yedek üyelik sisteminin getirilmiş olmasıdır
60
.
II. BÖLÜM
1982 Anayasası’na Göre Anayasa Mahkemesi
Çalışmamızın bu bölümünde, 1982 Anayasası döneminde Türk
Anayasa Mahkemesi’nin oluşumu, çalışma düzeni ve yapılanması
incelenmiştir. İlk başlıkta, 2010 anayasa değişikliğinden önce (1982
Anayasası’nın ilk şeklinde) Anayasa Mahkemesi’nin oluşumu, çalış-
ma düzeni ve yapılanması incelenmiş; ikinci başlıkta ise 2010 anayasa
değişikliği sonrasında, değişikliğin mahkemenin yapılanmasına nasıl
etki edeceği, değişimin ne yönde olduğu konusuna anayasa önerileri,
karşılaştırmalı hukuktaki düzenlemeler ve öğretideki görüşler de dik-
kate alınarak değinilmiştir.
56
Kaboğlu, İbrahimÖ.; Değişiklikler Işığında 1982 Anayasası, Halk Neyi Oylayacak,
İmge Kitabevi, İstanbul, Ağustos 2010, s. 265
57
Ulaş, a.g.m,s. 104
58
İtalyan AYM’nin yapılanması ve çalışma ilkeleri çalışmamızın 2.bölümünün 2.
başlığında ayrıntılı olarak anlatılmıştır.
59
Özay, İl Han;
“Yeni Bir Düzende Anayasa Mahkemesinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri
ile Yargılama Usulleri”
, AYD Yıl 1995, S: 12, s.45. Aynı yönde bkz Yüzbaşıoğlu,
Necmi;
“Sunulan Raporlar Kapsamında Türk Anayasa Mahkemesi’nin Sorunlarının
Tartışılması”
konulu panelde sunduğu tebliğ, AYD Yıl 2004, S: 21, s. 20
60
Diğer önemli farklar ise İtalya’da üyelerin görev süresinin 9 yılla (başlangıçta 12
yıldı) sınırlandırılmış olması; yüce divan görevindeki ve oluşumundaki farklılık
olarak vurgulanabilir. (Özay, İl Han;
“Yasama, Yürütme ve Yargı İlişkileri Açısından
Anayasa Mahkemesi’nin Kuruluş ve İşleyişi”
, AYD Yıl 1996, S:13, s.31 (özellikle dn 3)