190 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Ş. Cankat TAŞKIN
189
Ayrıca AYM Büyük Kurul, iki daire ve iki kuruldan oluşur. (md 157). Büyük Ku-
rul, parti kapatma ve yüce divan yargılamalarında temyiz mercii olarak görev
yapar. AYM’ye üye seçilmek için 40 yaşın doldurulmuş olması ve meslekte en az
15 yıllık kıdem şartı aranır. Ayrıca üyelerin görev süresi 9 yılla sınırlı olup üyele-
rin 1/3’ünün üç yılda bir yenilenmesi ile yeniden seçilememeleri esastır. Üyeler,
kendi işleri dışında başka bir işle uğraşamazlar. (md 158).Emeklilik yaşı 67’dir.
(md 159).
(TBB,Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi, Anayasa 2001,
TBB Yayınları,
Ankara 2001,s.93,94,95). Türkiye Barolar Birliği’nin 2007 yılı Anayasa önerisinde
ise AYM’nin Genel Kurul ve iki daire şeklinde örgütlenmesi, 17 üyeden oluşması
önerilmiştir. (md 159). 17 üyenin dördü Yargıtay, dördü Danıştay, birer üye Aske-
ri Yargıtay, Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Genel Kurullarınca en az üç yıl üye-
lik
görevinde bulunmak ve elli yaşını doldurmuş olmak koşuluyla kendi başkan
ve üyeleri arasından üye tamsayılarının salt çoğunluğu ve gizli oyla seçilir. TBMM
Genel Kurulu, üye tamsayısının salt çoğunluğu ve gizli oylama ile Yükseköğretim
Eşgüdüm Kurulu’nun her boş yer için önereceği 3 öğretim görevlisi; Türkiye Ba-
rolar Birliği Yönetim Kurulu’nun her boş yer için önereceği ve en az 20 yıllık kıde-
mi olan 3 avukat; en az üç yıl başkan veya üyelikte bulunmuş olan Sayıştay üye-
leri arasından 1’er üyeyi (toplam4 üye) seçer. Cumhurbaşkanı, valilik,büyükelçilik,
müsteşarlık, müsteşar yardımcılığı, yüksek öğretim kurumlarının hukuk, iktisat
ve siyasal bilimler alanlarından mezun olanlar ve üç yıllık kıdemi olanlar arasın-
dan 2 üye seçer. AYM, bir üyeyi 50 yaşını doldurmuş olan ve en az 10 yıllık rapor-
törlük deneyimi bulunan üyeleri arasından üye tamsayısının salt çoğunluğu ve
gizli oyla seçer. Üyelerin görev süresi 12 yıldır. Süresi bitenler yeniden seçilebilir-
ler. Üyeler, asli görevleri dışında başka herhangi bir görevle uğraşamazlar. TBMM
ve Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek olan üyelerin 50 yaşını doldurmuş olması
gerekir. Mahkeme, Genel Kurul ve iki daire şeklinde çalışır. Anayasa değişiklikle-
rini genel kurul inceler ve Genel Kurul, daireler arasındaki içtihat farklılıklarını
giderir. Ayrıca Genel Kurul, siyasi parti kapatma ile yüce divan yargılamasında
temyiz mercii olarak görev yapar. (md 160). Üyelerin görevinin sona ermesi bakı-
mından üst yaş sınırı 67’dir.
(TBB,Türkiye Cumhuriyeti Anayasa Önerisi, Geliştirilmiş
Gerekçeli Yeni Metin
,
TBB Yayınları, Ankara, Kasım 2007,s.275-282). Türkiye Dev-
rimci İşçi Sendikalaları Konfederasyonu’nun 2009 yılı Anayasa Önerisine göre
AYM 21 üyeden oluşmalıdır. Genel Kurul ve iki daire şeklinde kurulmalı, daire-
lerden birisi yüce divan, diğeri ise siyasi partiler dairesi olarak kurulmalıdır. Üye-
ler, kuruluş yasasında belirtilecek nesnel nitelikler esas alınarak önceden ilan edil-
me şartıyla seçilmelidir. TBMM 4 üyeyi (Senato-2, Meclis-2); üye tamsayısının
2/3’lük nitelikli çoğunluğuyla seçmelidir. Yargıtay 5, Danıştay 4, Sayıştay ise 2
üyeyi kendi Genel Kurullarınca kendi içlerinden üye tamsayılarının salt çoğunlu-
ğu ile seçmelidir. Cumhurbaşkanı 1 üyeyi en az 15 yıl kamuda hizmeti olan ya da
15 yıl fiilen avukatlık yapan ve 40 yaşını dolduran üst düzey kamu yöneticileri ya
da avukatlar arasıdan doğrudan seçmelidir. Üniversitelerarası Kurul (ÜAK) 5
üyeyi, yükseköğrenim kurumlarından, insan ve toplum bilimleri alanlarında gö-
rev yapan ve en az 15 yıl öğretim üyeliği olanlar arasından üye tamsayısının salt
çoğunluğu ile seçer. AYM de 1 üyeyi mahkemede raportör olarak en az 15 yıl
hizmeti bulunan ve 40 yaşını doldurmuş olan üyeler arasından üye tamsayısının
salt çoğunluğu ve gizli oyla seçer. AYM üyelerinin en az 16’sının hukukçulardan
oluşması şarttır. Ayrıca TBMM tarafından AYM’ye seçilecek olan üye adaylarının
TBMM’de grubu bulunan siyasi partilerin eşit temsil ilkesine göre Senato ve Mec-
lis tarafından belirlecek karma komisyon tarafından seçilmesi esası getirilmelidir.
TBMM, AYM üyelerini bu komisyonun seçilecek aday sayısının 3 katı kadar gös-
tereceği adaylar arasından seçmelidir. Seçimler, Cumhurbaşkanı, TBMM, yüksek
yargı, Sayıştay ve ÜAK tarafından doğrudan yapılmalıdır. Asıl-yedek üye ayrımı