197 / 465
2010 Anayasa Değişikliklerinden Sonra Türk Anayasa Mahkemesinin Yapılanması
196
“ikincil”
seçme yetkisi tanınmıştır. Meclis, doğrudan doğruya seçim
yapamayacak; kendisine önerilen 3 aday arasından birini seçecektir.
Bu da meclisin takdir hakkını önemli oranda kısıtlaması yönüyle yan-
lıştır
93
. Ancak burada, meclisin tam anlamıyla bir takdir hakkı kullan-
ması için kanaatimizce seçim usulündeki 2/3’lük nitelikli çoğunluk
korunmalı, ilk iki turda bu çoğunluk sağlanamazsa üçüncü turda 3/5
oy alan aday seçilmelidir. Eğer bu turda da 3/5 oy alan çıkmazsa, mec-
lisin üye seçim yetkisi doğrudan doğruya yüksek yargıya yine nitelikli
çoğunlukla devredilmelidir
94
. Ayrıca, sağlıklı bir meclis seçimi için %
10’luk seçim barajı da düşürülmelidir
95
.
Üçüncü ve son olarak, meclis tarafından seçilecek olan üyede (son
tur için) basit çoğunluğun yeterli görülmesidir. Bu sakınca nedeniyle
1961 düzenlemesinde ilk iki turda 2/3; üçüncü turda ise salt çoğunluk
aranırdı. (1971’de üçüncü turdaki oran
“basit çoğunluğa”
indirildi). Bu
durumda, üye seçimi için siyasi partiler arasında mutlaka bir uzlaşı
aranırdı.
2010 değişikliğine göre AYM’ye seçilecek olan diğer 14 üyeyi cum-
hurbaşkanı atamaktadır. (AY md 146/3; Kanun md 7/2) Bunların da-
ğılımına bakıldığında 3 üyenin Yargıtay, 2 üyenin Danıştay, 1 üyenin
Askeri Yargıtay, 1 üyenin Askeri Yüksek İdare Mahkemesi tarafından
her boş üyelik için gösterilecek olan 3’er aday içinden (seçimlerde en
çok oyu alan 3 aday, aday gösterilmiş sayılır); en az ikisi hukukçu ol-
mak şartıyla, 3 üyenin YÖK üyesi olmayan yükseköğretim kurumları-
nın hukuk,
(iktisat ve siyasal bilgiler
96
)
dallarında görev yapan öğretim
üyeleri arasından göstereceği üçer aday içinden atar.
93
Ancak Onar bunun tam aksini düşünmektedir. Onar’a göre parlamentonun doğ-
rudan doğruya üye seçmesi mahkemenin fazlaca politize olması anlamına gelir.
Dolayısiyla, belli makamların göstereceği sınırlı sayıdaki aday arasından parla-
mentoya seçim yaptırtmak daha doğrudur ve olması gerekendir. Ayrıca, parla-
mentonun seçeceği aday sayısının
“azlığı”
bu riski azaltan diğer bir nedendir.
(Onar, Erdal;
“Sunulan Raporlar Kapsamında Türk Anayasa Mahkemesi’nin Sorunları-
nın Tartışılması”
konulu panelde sunduğu tebliğ, AYD Yıl 2004, S: 21, s.26)
94
Benzeri bir görüş için bkz Aliefendioğlu,
“Yeni Anayasa Yargısı”
, (AYD 1997), s.
242
95
Aynı yönde bkz Onar,
Tebliğ (AYD 2004)
, s. 72
96
AYM’nin 07.07.2010 gün ve 2010/49 E., 2010/87 K sayılı kararı ile iptal istemi
reddedilmiştir.