198 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Ş. Cankat TAŞKIN
197
Cumhurbaşkanı ayrıca 4 üyeyi de doğrudan seçmektedir. Bunlar
(üst kademe yöneticileri
97
),
serbest avukatlar, birinci sınıf hakim ve sav-
cılar ile en az 5 yıl AYM’de raportörlük yapmış olan rapörtörler ara-
sından seçilir.
Cumhurbaşkanı, değişiklikten önceki metinde AYM’ye toplamda
11 üye atarken/seçerken, değişiklikten sonra 14 üye atar/seçer duruma
getirilmiştir. Böylelikle cumhurbaşkanının AYM üzerindeki gücü arttı-
rılmıştır
98
. Cumhurbaşkanı ve genel olarak yürütme organı, 1982 AY’nın
ilk şekline göre AYM’nin üyelik yapısını, TBMM’de sahip olduğu ço-
ğunluğun siyasal eğilimleri doğrultusunda şekillendirme olanağına
daha çok sahip olur hale getirilmiştir
99
. AYM’nin oluşumunda cumhur-
başkanının yetkilerinin fazlalığı, 11. Cumhurbaşkanının mecliste uzlaşı
sağlanmadan seçilmiş olması, 12. Cumhurbaşkanının da halk tarafından
seçilecek olması nedeniyle eskiye göre çok daha fazla eleştiriye açıktır
100
.
Özellikle de Türkiye’de, Fransa’daki gibi birtakım toplumsal, siyasi ve
yargısal fren-denge sistemlerinin tam olarak oturmamış oluşu ile Fran-
sa’daki gibi
“birlikte yaşama”
(kohabitasyon) anlayışının da yerleşmediği
gözetildiğinde
101
, cumhurbaşkanına AYM üyelerini belirleme yönünde
bu kadar geniş yetki tanınmasının yol açabileceği olumsuzluklar ilerle-
yen dönemde çok daha artarak belirecektir.
Bu bağlamda, 2010 AY değişikliğinin 2007’deki cumhurbaşkanının
halk tarafından seçilmesine yönelik değişiklikle birlikte yorumlamak-
ta yarar vardır. Zira bu iki değişiklik birbirini tamamlayıcı nitelikte-
dir ve 12. Cumhurbaşkanı’nın halk tarafından seçilecek olması, ayrıca
AYM üyelerinin on dördünün cumhurbaşkanı tarafından belirleniyor
oluşu, bundan sonraki anayasa değişikliğinin başkanlık rejimine geçiş
yönünde yapılacağına işaret etmektedir
102
. Bu iki değişikliği, başkanlık
rejimine geçişteki önemli kilometre taşlarından ikisi olarak yorumla-
mak mümkündür
103
.
97
AYM’nin 07.07.2010 gün ve 2010/49 E., 2010/87 K sayılı kararı ile iptal istemi
reddedilmiştir.
98
Aynı yönde Coşar, a.g.k, s.13, Kaboğlu
,
Halk Neyi Oylayacak?,
s. 266
99
Kaboğlu
,
Halk Neyi Oylayacak,
s. 267
100
Kanadoğlu,O.
,
a.g.m,s.69
101
Yokuş, Sevtap;
Türkiye’de Yürütme Erkinde Değişen Dengeler,
Yetkin Yayınları,
Ankara 2010, s. 167,168
102
Kaboğlu,
Halk Neyi Oylayacak,
s. 207
103
Kaboğlu,
Halk Neyi Oylayacak,
s. 209