281 / 465
Ceza Yargılaması Süreci
280
Özel yetkili mahkemelerce yürütülen soruşturmalar, CMK m.8, 9,
10 ve 11. maddelerinde yer alan bağlantı kuralları çerçevesinde ol-
mayan suçlar aynı dosyalarda birleştirilmekte ve aynı davalarda
görülmektedir. Yasal dayanak olmaksızın, yalnızca isnad edilen
suçun aynı olduğundan bahisle (özellikle suç örgütü kurma ve
yönetme adı altında) yapılan bu uygulamanın kabulü mümkün
değildir.
11- CMK m.157’ye göre,
“Kanunun başka saydığı haller saklı kalmak ve sa-
vunma haklarına zarar vermemek koşuluyla soruşturma evresindeki usul
işlemleri gizlidir”
. Kanun koyucu bu hükümde prensip olarak, sa-
vunma hakkını üstün tutmuş, telefon dinleme, arama ve elkoyma
gibi tedbirlerin gizli olarak yapılmasının ötesinde savunmamakamı
tarafından soruşturma dosyasının incelenmesine ve dosyada mev-
cut belgelerden örnek alınmasına kısıtlama getirmemiştir. Doğru
olan da budur, çünkü suçlanan kişinin ne ile suçlandığını, lehine
ve aleyhine delillerin neler olduğunu bilme hakkı vardır. Ancak,
bu bilgiye ulaşılması sayesinde şüphelinin savunma hakkını kulla-
nabilmesi mümkündür. Bu hükmün istisnası ise, CMK m.153/2’de
gösterilmiştir. Bu hükme göre,
“Müdafiin dosya içeriği incelemesi veya
belgelerden örnek alması, soruşturmanın amacını tehlikeye düşürebilecek
ise, cumhuriyet savcısının istemi üzerine, sulh ceza hakiminin kararı ile
bu yetkisi kısıtlanabilir”
. İlk bakışta, bu kısıtlamanın yalnızca müdafi
için getirildiği ve şüpheliyi kapsamadığı düşünülebilir. Gerçekten
de hükmün lafzı incelendiğinde, kısıtlamanın müdafi yönünden
düzenlendiği görülmektedir. Ancak
“Savunma”
başlığı altında
düzenlenen CMK m.153/2’nin yalnızca müdafiden söz etmesi,
bu kısıtlamanın öncelikle şüpheliye de uygulanabileceğini göster-
mektedir. CMK m.150/3’de düzenlenen zorunlu müdafiin tayinini
gerektiren suçlarda bile, soruşturma dosyasının müdafi tarafından
incelenemeyeceğini, ancak kendisine hukuki yardımda bulunulan
şüpheli tarafından incelenebileceğini söylemek isabetli olmadığı
gibi, CMK m.153/2’nin amacı ile de ters düşmektedir. Bu sebep-
le, CMK m.153/2’nin kişi yönünden getirdiği sınırlama kapsamına
müdafiin yanında şüpheli de dahil edilmelidir.
CMK m.153/2’nin savunma makamına getirdiği kısıtlamanın el-
bette kabulü mümkün değildir. Ancak bu hüküm yürürlükte ol-