30 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
İbrahim AŞIK
29
kili mahkemenin yetkisini kaldıramazlar, aynı zamanda kesin yetkili
mahkemenin yanında başka bir yer mahkemesinin yetkisini de kabul
edemezler
74
.
D. Yazılılık şartı
Yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı olarak yapılması
şarttır (m.18/2). Yazılı şekil geçerlilik şartıdır
75
. HMK (m.18/2), yazılı-
lığın geçerlilik şartı olduğunu HUMK’na (m.22) göre daha belirgin bir
şekilde ifade etmiştir. HUMK’un 22. maddesinde
“…iki taraf … ihtilaf-
larının salahiyettar olmıyan mahal mahkemesinde görülmesini tahriren mu-
kavele edebilirler.”
ifadesine yer verilmişken, HMK’nın 18.maddesinin
ikinci fıkrasında
“Yetki sözleşmesinin geçerli olabilmesi için yazılı olarak
yapılması, … şarttır”
ifadesi kullanılmıştır. Gerçi HUMK’nın 22. mad-
desinde belirtilen yazılılığın da geçerlilik şartı olduğunda herhangi bir
tereddüt yoktu
76
.
Medenî hukuktaki şekil kurallarının amacı ile usûl hukukundaki
şekil kurallarının amacı birbirinden farklıdır. Medeni hukukta şeklin
amacı, tarafları düşünmeye sevk etmek, bu yolla daha sağlıklı işlem
yapılmasını sağlamak ve ispat kolaylığıdır. Usûl hukukunda şeklin
amacı ise yargılamanın güvenli ve emin yürütülmesidir
77
. Bunun ya-
nında usûl hukukunda, kamu düzeni amacıyla, tarafları düşünmeye
ve ihtiyatlı davranmaya sevk etmek ve tarafların iddia-savunmalarını
kolaylaştırmak amacıyla kabul edilmiş şekil kuralları da getirilmiştir
78
.
Yetki sözleşmeleri için kanunda öngörülen şekil, tarafları düşün-
meye ve bu konuda daha dikkatli davranmaya sevk etmek amacıyla
getirilmiştir. Zira bu sözleşmeyle taraflar kanunen yetkisiz olan bir
mahkemeyi yetkili kılmaktadır. Dolayısıyla yazılı şekil ile taraflara,
kendisi için kanunen yetkili kılınan mahkemelerin mi yoksa yetki söz-
leşmesinde yetkili kılınan mahkeme veya mahkemelerin mi daha el-
74
Kuru/Arslan/Yılmaz, s.160.
75
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.129.
76
Postacıoğlu, s.160; Kuru, C:I, s.558; Üstündağ, Salahiyet, s.19; Kuru/Arslan/
Yılmaz, 21.Baskı, s.180; Bilge/Önen, s.202; Alangoya/Yıldırım/Deren-Yıldırım,
s.108; Pekcanıtez/Atalay/Özekes, 9.Bası, s.130; Önen,
Ergun, Medeni Yargılama
Hukuku Ankara 1979, s.41; Üstündağ, s.212; Bolayır, s.133; Keskin, O. Kadri, Yetki
Anlaşmaları,
Adalet Dergisi
1973/4, s.308.
77
Pekcanıtez/Atalay/Özekes, s.182.
78
Karslı, s.76.