31 / 465
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi
30
verişli olduğunu değerlendirme, bunu düşünme imkânı sağlanmış ol-
maktadır. Burada diğer usûl işlemleri bakımından özellikle öne çıkan
yargılamanın güvenli ve emin yürütülmesi amacı söz konusu olmaya-
caktır. Çünkü yetki sözleşmesinin yapıldığı anda çoğu zaman henüz
bir yargılama yoktur. Taraflar genellikle dava açılmadan önce yetki
sözleşmesi yapacaklardır. Dava açıldıktan sonra ise yetki sözleşmesi
yapma imkânı oldukça sınırlıdır. Zira davalı süresi içinde yetki itira-
zında bulunmamışsa zaten mahkeme yetkili hale gelecektir. Bundan
sonra yapılan yetki sözleşmesi bu davada ileri sürülemeyecek ve mah-
keme bu sebeple yetkisizlik kararı veremeyecektir.
Yetki sözleşmesiyle taraflar, tabii hâkiminden başka bir hâkimin
önüne gitmeyi kabul ettiğinden, sözleşmenin taraflarının dikkatli dav-
ranması ve yaptığı sözleşmenin sonuçlarını ve kendisi için önemini
kavrayabilmesi için bir şekil şartı getirilmiştir
79
. Kanun, tarafları dik-
katli davranmaya sevk etmek ve bu sözleşmelerin ayrı bir uyuşmazlık
konusu olmasını önlemek istemiştir
80
.
Yetki sözleşmesi ayrı bir sözleşme olarak yapılabileceği gibi yapı-
lan bir sözleşmede yetki şartı olarak da yer alabilecektir. Bu durumda
yapılan maddî hukuk sözleşmesi bir şekle tâbi olmasa bile yetki söz-
leşmesinin geçerli olması için yazılı yapılması gerekir. Bir diğer ifadey-
le sözleşme yazılı olarak yapılmazsa, maddî hukuk sözleşmesi şekle
tâbi olmadığı için geçerli olsa bile yetki sözleşmesi geçersiz olacaktır.
Yetki sözleşmesinin adi yazılı şekilde yapılması yeterlidir. Maddî hu-
kuk sözleşmesi resmî şekle tabi olsa bile yetki sözleşmesi resmî şekle
tâbi olmayacaktır
81
.
Yetki sözleşmesi yazılı olarak yapılmamışsa geçersizdir. Bu du-
rum, kanunda öngörülen yazılı şekil şartını geçerlilik şartı olarak ka-
bul etmenin doğal sonucudur. Burada iki konu üzerinde durmakta
yarar vardır: Birincisi, taraflar arasında sözlü olarak yapılmış bir yetki
sözleşmesi olabilir. İkincisi, davacı yetkisiz bir mahkemede (araların-
da yetki sözleşmesi olmamasına rağmen) dava açmış ve davalı süresi
içinde yetki ilk itirazında bulunmamış olabilir.
79
Üstündağ, Salahiyet, s.19.
80
Postacıoğlu, s.160.
81
Üstündağ, Salahiyet, s.22.