37 / 465
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’na Göre Yetki Sözleşmesi
36
uyuşmazlığın belirli olması gerektiği sonucuna varılmıştır
101
. Hukuk
Muhakemeleri Kanunu’nun 18.maddesinde ise
“… uyuşmazlığın kay-
naklandığı hukukî ilişkinin belirli veya belirlenebilir olması … şarttır.”
ifa-
desine yer verilmiştir. Bu hükümden anlaşıldığı üzere uyuşmazlığın
belirli veya belirlenebilir olması değil, uyuşmazlığın kaynaklandığı
hukukî ilişkinin belirli veya belirlenebilir olması gerekmektedir. Yet-
ki sözleşmesi veya yetki şartı ile belirli bir hukukî ilişkiden doğabi-
lecek bütün uyuşmazlıklar için yetkili mahkeme tespit edilebilir
102
.
İşte böyle bir durumda uyuşmazlık belirli değildir; ancak uyuşmaz-
lığın kaynaklanabileceği hukukî ilişki belirlidir ve buna bağlı olarak
çıkabilecek uyuşmazlıklar da belirlenebilir niteliktedir. Kanun bu şe-
kilde yetki sözleşmesi yapılmasına izin vermiştir (m.18/2). Bir başka
ifadeyle yetki sözleşmesinin yapıldığı anda henüz taraflar arasında
bir uyuşmazlık olmayabilir. İşte bu durumda hangi hukukî ilişkiden
kaynaklanan muhtemel uyuşmazlıklar için yetki sözleşmesi yapıldığı-
nın belirli olması veya belirlenebilir olması gerekecektir. Bu, daha çok
bir sözleşmede yetki şartı olarak karşımıza çıkar. Örneğin
“İş bu cari
hesap sözleşmesinden doğan uyuşmazlıklarda Şişli Mahkemeleri yetkilidir”
şeklindeki yetki şartında hukukî ilişki belirlidir; ancak uyuşmazlık be-
lirli değildir, belirlenebilir niteliktedir. Uyuşmazlık belirli olmasa da
uyuşmazlık çıkabilecek hukukî ilişki belirli olduğundan yapılan yetki
sözleşmesi geçerlidir
103
. Ancak
“A Bankası ile B AŞ arasında 2011 yılı
içinde yapılacak bütün cari hesap sözleşmelerinde Şişli Mahkemeleri yetki-
lidir.”
şeklindeki yetki sözleşmesi geçersizdir. Benzer şekilde, taraflar
arasında bundan sonra çıkacak bütün uyuşmazlıklar için yapılan yetki
sözleşmesi geçersizdir
104
. Çünkü bu durumlarda uyuşmazlık ne belir-
lidir ne de belirlenebilir niteliktedir.
Kanunun uyuşmazlığın kaynaklandığı hukukî ilişkinin belirli veya
belirlenebilir olması şartını getirmesi tarafları koruma düşüncesinden
kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlığın kaynaklandığı hukukî ilişkinin belir-
li olmadığı bir yetki sözleşmesi, sözleşmenin tarafları için belirsiz birçok
101
Kuru/Arslan/Yılmaz, 21.Baskı, s.180; Postacıoğlu, s.161; Kuru, C:I, s.561; Üstün-
dağ, s.217; Pekcanıtez/Atalay/Özekes, 9.Bası, s.131; Bilge/Önen, s.203; Bolayır,
s.148; Anaral, s.122; Keskin, s.311.
102
Alangoya/Yıldırım/Deren-Yıldırım, s.106.
103
Kuru/Arslan/Yılmaz, s.160; Rosenberg/Schwab/Gottwald, s.184; Kuru, C:I, s.562.
104
Üstündağ, Salahiyet, s.34;
Kuru/Arslan/Yılmaz, s.160; Rosenberg/Schwab/
Gottwald, s.184.