424 / 465
TBB Dergisi 2011 (97)
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları
423
izlemeye değil, ifade özgürlüğüne dayanıyor olsa da, başvurucu
kamusal bir sorun (1915 olaylarının soykırım olarak nitelendirilip
nitelendirilemeyeceği sorunu) ile gerçekten de alakalı olduğunu
ve 301’inci maddenin hedefindeki malzemenin üretimi işinin için-
de olduğunu kanıtlamıştır.
68. Ayrıca bir kişi, kovuşturma riskinden dolayı davranışlarını de-
ğiştirmişse (bkz.
Dudgeon v. Birleşik Krallık
, 22 Kasım 1981, § 41,
Series A no. 45; yukarıda bahsedilen
Norris
, § 31, ve yukarıda
bahsedilen
Bowman
) veya mevzuat tarafından doğrudan etkilen-
me riski olan bir kişi grubunun üyesi ise (Bkz.
Johnston ve diğerleri
v. İrlanda
, 18 Aralık 1986, § 42, Series A no. 112, ve
Open Door ve
Dublin Well Woman v. İrlanda
, 29 October 1992, Series A no. 246-
A) -tikel bir icrai tedbirin yokluğunda dahi- bir yasanın, haklarını
ihlal ettiğini ileri sürmesi serbesttir. Mahkeme, ayrıca, bir kişiyi
gelecekte benzer beyanlarda bulunmaktan vazgeçirebilecek böyle
bir korku ihtimalini dikkate alarak, netice itibariyle beraat veril-
se dahi, ifade özgürlüğünün kullanımında yaptırım korkusunun
dondurucu etkisini kaydeder. (Bkz,
mutatis mutandis
,
Lombardo ve
diğerleri v. Malta
, no. 7333/06, § 61, 24 Nisan 2007;
Association Ekin
v. Fransa
(dec.), no. 39288/98, 18 Ocak 2000 ve
Aktan v. Türkiye
, no.
20863/02, §§ 27-28, 23 Eylül 2008).
69. Görülen davaya dönülecek olursa Mahkeme, başvurucunun aley-
hine açılan soruşturmadan doğrudan etkilendiği ve Ermeni me-
selesi hakkındaki görüşlerinden dolayı 301’inci madde kapsamın-
da ileride soruşturma veya kovuşturmaya tabi olmak konusunda
süregelen bir risk taşıdığı iddiasını kaydeder. Hükümet, kendi
tarafından, söz konusu soruşturmanın yerel cumhuriyet savcısı
tarafından takipsizlik kararı ile sonuçlandığını ve 2008’de 301’inci
madde metninde yapılan yasal değişiklik dikkate alındığında,
başvurucunun, dayandığı türden görüşlerin ifadesinden dolayı
kovuşturulma riskinin olmadığını öne sürmüştür.
70. Mahkeme, yukarıdaki görüşü göz önünde tutarak, Ermeni mese-
lesi hakkındaki fikirlerinden dolayı başvurucu aleyhine soruştur-
ma başlatılmasının ve süregeldiği iddia edilen Ceza Kanunu’nun
301’inci maddesi kapsamında soruşturma tehdidinin, mevcut
dava koşullarında bir müdahale oluşturup oluşturmadığını belir-
lemek zorundadır.