138 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Aysel Ceren MUTLU
137
Gelir, servet ve harcamaların mali gücü saptamak adına ölçüt
olduğu kabul edilerek; artan oranlı vergi tarifelerinden, en az geçim
indiriminden, emek gelirlerinin sermaye gelirlerine oranla daha hafif
vergilendirilmesi düşüncesinden yararlanılarak, gerektiğinde muafi-
yet ve istisnalara yer verilerek Anayasa’mızın 71. maddesindeki mali
güç ilkesi hayata geçirilmeye çalışılmaktadır.
44
Damga vergisinin mali güç ilkesi ile ilişkisinin değerlendirildiği
bir yazıda; damga vergisinde mükellefiyetle ilgili olarak, hukuki iş-
lem dolayısıyla bir hususu ispat ya da belli etme durumu yoksa dam-
ga vergisinden söz etmenin mümkün olmayacağı, dolayısıyla damga
vergisinde mükellefiyetle mali güç arasında herhangi bir bağın kurul-
madığı belirtilmiş; mali gücü göz ardı eden damga vergisinin, doğal
olarak vergilemede adalet ve eşitlik ilkesine aykırı bir durum oluştu-
racağı ifade edilmiştir.
45
Yalnızca dar anlamdaki vergiler için geçerli olan mali güç ilkesi
adaletli bir vergi için gerekli olmakla birlikte mükellef davranışları
üzerinde de etkili olarak vergilerin tahsil edilmesi oranı artırıp top-
lumsal refaha katkı sağlayacaktır. Zira bahsettiğimiz tüm ilkelerin as-
lında ortak hedefi hukuk sınırları içinde kalkınmayı sağlamaktır.
Pek çok mahkeme kararında diğer ilkelerde olduğu gibi değinilen,
özü insan olma onuruna kadar uzanan mali güç ilkesi kadar önemli ve
hukukun üstünlüğünün idarece kabulü anlamına gelen bir diğer ilke
olan yasal idare ilkesine ilişkin ise şu şekilde değerlendirmeler yapıla-
bilir:
C. VERGİLENDİRME YETKİSİ VE YASAL İDARE İLKESİ
Verginin hukuki yönünü ifade eden kanunilik ilkesini
46
hukuk
devleti kapsamında mütalaa edersek günümüz demokratik ülkele-
rinde kuvvetler ayrılığı prensibi gereğince vergilendirme konusun-
daki yetkinin yasama organına ait olduğunu yani kanun çıkarılarak
kullanılması gerektiğini ifade etmek gerekir.
47
Bağlı yetkiyle donatıl-
44
Üstün, C.11, S.1, s. 260.
45
Yüce Mehmet, Mali Güce Göre Vergilendirme İlkesi Çerçevesinden Damga Vergi-
sine Bakış, Vergi Sorunları Dergisi, Eylül 2009, S.252, s. 142.
46
Sönmez Nezihe, Vergi Hukuku, 1970 İzmir, s. 10.
47
Yürekli Sabahattin, Bakanlar Kurulu’nun Vergilendirme Yetkisi, Gazi Üniversite-