178 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Candan ALBAYRAK
177
4857 sayılı İş Kanunu’ndaki kısmi süreli çalışmaya ilişkin hüküm-
ler, Avrupa Birliğinin 97/81 sayılı Kısmi Süreli Çalışma Yönergesi ve
175 sayılı ILO sözleşmesine uygun olarak düzenlenmiştir. 4857 sayılı
İş Kanunu’nun 13. maddesine göre,
“İşçinin normal haftalık çalışma sü�
resinin, tam süreli iş sözleşmesiyle çalışan emsal işçiye göre önemli ölçüde
daha az belirlenmesi durumunda sözleşme kısmî süreli iş sözleşmesidir”
. İş
kanununa ilişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinin 6. maddesine göre
de, tam süreli iş sözleşmesi ile çalışan kişinin üçte ikisi oranına kadar
yapılan çalışma kısmi süreli çalışma olarak kabul edilmektedir. Yani,
yasal haftalık 45 saatlik tam süre çalışılan bir işyerinde haftalık 30 saa-
tin altında yapılan çalışmalar kısmi süreli çalışma sayılmaktadır.
3.1.2. İşsizliğin Artması Yoksulluğun Yaygınlaşması ve
Sendikaların Güç Kaybetmesi
İşsizlik, çalışma isteğinde olan kişinin asgari olarak geçimini sağla-
yacak gelir kaynağından, kendi iradesi dışında, yoksun kalmasıdır. Bir
başka ifadeyle işsizlik, toplumda bireylerin belirli bir dönemde piyasa
cari ücret düzeyinde çalışmaya hazır olmasına rağmen iş bulamaması
anlamına gelmektedir.
40
Günümüzde, istihdam ve işsizlik hem ekonomik hem de sosyal
sonuçları ile gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde önemli bir sosyal
sorundur.
41
Küreselleşme süreci ile birlikte bu sorun daha da artarak
yaygınlaşmıştır. Geniş istihdam kabul eden sanayi üretimi güç kaybet-
miş, bunun yerine daha çok teknolojiye dayalı üretim gelişmiş ve bu
gelişme ile işgücüne duyulan talep azalmıştır.
42
Özellikle gelişmekte
40
Ayhan Görmüş,
“Küreselleşme Sürecinde Başlıca İşgücü Piyasası Reformları”
,
Kamu-İş
İş Hukuku ve İktisat Dergisi
, Ankara 2009, C. 10, S. 3, s. 183.
41
Temiz, s. 118; Küreselleşmenin olumsuz sonuçlarından olan işsizlik beraberinde
sosyal sorunlarla birlikte psikolojik sorunları da getirmektedir. Bu konuda ayrın-
tılı bilgi için bkz. Burcu Kümbül Güler,
“İşsizlik ve Yarattığı Psiko-Sosyal Sorunların
Öğrenilmiş Çaresizlik Bağlamında İncelenmesi”
,
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi
Mecmuası, Prof. Dr. Toker Dereli’ye Armağan
, İstanbul 2006, C. 55, S. 1, s. 391; Recep
Kapar,
“Aktif İşgücü Piyasaları”
,
İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, Prof.
Dr. Toker Dereli’ye Armağan
, İstanbul 2006, C. 55, S. 1, s. 342.
42
Aşkın Keser,
“Yeni Ekonomi Çerçevesinde Çalışma Hayatında Yaşanan Dönüşümler”
,
Çalışma Yaşamında Dönüşümler Örgütsel Bakış
, Nobel Yayın Dağıtım, 2. Baskı,
Ankara 2005, s. 188.