187 / 529
Küreselleşme ve Ekonomik Krizin İş Hukukuna Etkisi
186
her işçi için iki yüz milyon lira para cezası verilir. Bu şekilde düzen-
lenmiş olması maddenin emredici nitelikte olduğunu göstermektedir.
Yani aksine anlaşma yapılması da geçerli olmayacaktır.
69
Yukarıdaki olgulardan biriyle karşılaşan işveren mutlaka işçi çı-
kartmak durumunda kalmayabilir. Dolayısıyla, işverenin fesih yoluna
gitmeden önce, işçilerin onayıyla çalışma sürelerini kısaltmak, fazla
saatlerde çalışmaları kaldırmak, yıllık ücretli izinleri öne almak veya
işçilere ücretsiz izin teklifinde bulunmak, ücretlerde genel bir indirim
önerisinde bulunmak, işçiye başka bir iş vermek gibi seçenekleri göz-
den geçirmeli, şayet bunların uygulanması olanaksız ise, işçileri işten
çıkarmalıdır.
70
4857 sayılı İş Kanunu’nun 29. maddesine göre, “İşveren; ekono-
mik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri
sonucu toplu işçi çıkarmak istediğinde, bunu en az otuz gün önceden
bir yazı ile, işyeri sendika temsilcilerine, ilgili bölge müdürlüğüne ve
Türkiye İş Kurumuna bildirir.
İşyerinde çalışan işçi sayısı:
a) 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,
b) 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,
c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin işine 17 nci madde uya-
rınca ve bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde
son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır”.
İş Kanunu m. 29’da sözü edilen toplu işçi sayısına, sadece o işyeri-
nin hukuken işçileri sayılan kişiler yani, belirli süreli, belirsiz süreli iş
sözleşmesiyle çalışanlar, kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar hatta
çağrı üzerinde çalışanlar da dahildir; yoksa ödünç alınan yani geçici iş
ilişkisiyle alınan işçi yahut işçi niteliği taşımayan personelin bu sayıya
katılması mümkün değildir.
71
Bu sayıya, İş Kanunu m. 15’de düzenle-
nen deneme süresi içinde iş sözleşmeleri sona erdirilen işçiler de dahil
edilmezler.
69
Akı, s. 98.
70
Eyrenci, s. 554.
71
Ercan Akyiğit,
İş Kanunu Şerhi
, C. 1, Seçkin Yayınevi, Ankara 2006, s. 1225.