188 / 529
TBB Dergisi 2012 (98)
Candan ALBAYRAK
187
Ayrıca, toplu işçi çıkarılan işyerinde işten çıkarma, işveren tarafın-
dan olmalı ve iş sözleşmesinin haklı feshi dışındaki yollarla yani İş Ka-
nunu m. 17 uyarınca ya süreli fesih ya da peşin parayla fesih biçiminde
gerçekleşmelidir. Dolayısıyla, tarafların anlaşmasıyla veya işçi tarafın-
dan yapılan fesihle ya da işveren tarafından haklı nedenle fesihle söz-
leşmenin sona ermesi halinde toplu işçi çıkarmadan söz edilemez.
72
İş Kanunu m. 29’da AB Hukuku ile uyum sağlanması açısından
98/59/EC sayılı Avrupa Birliği Yönergesi esas alınmıştır.
Yukarıda da belirttiğimiz gibi, İş Kanunu m. 100’de;
“Bu Kanunun
29’uncu maddesindeki hükümlere aykırı olarak işçi çıkaran işveren veya işve�
ren vekiline işten çıkardığı her işçi için iki yüz milyon lira para cezası verilir.”
denilmektedir. Dolayısıyla bu tür bir usule aykırılığın hukuki yaptırı-
mı da söz konusudur. Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma
isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm
doğuracaktır. (İş K. m. 29/VI).
3.2.2. Küreselleşme ve Ekonomik Krizin İşçi Üzerindeki Etkisi
3.2.2.1. Kısa Çalışma Ödeneğinden Yararlanma
Kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği daha önceden İş Kanunu’nun
65. maddesinde düzenlenmekteydi; ancak 15.5.2008 tarihli ve 5763 sa-
yılı kanunla (m. 37), İş Kanunu’nun 65. maddesi yürürlükten kaldırıl-
mış ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’na ek 2. madde eklenmiştir.
13.2.2011 tarihinde 6111 sayılı kanunun 73. maddesi ile de 4447 sayılı
İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek 2. maddesinde değişiklik yapılmıştır.
Buna göre; 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu’nun ek 2. maddesin-
de belirtildiği üzere, “Genel ekonomik
73
, sektörel
74
veya bölgesel kriz
75
72
Murat Şen,
“Toplu İşçi Çıkarma Prosedürüne Aykırılık”
,
TÜHİS İş Hukuku ve İktisat
Dergisi
, Ankara Mayıs 2005, C. 19, S. 4, s. 49.
73
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik m. 3’te yapılan tanı-
ma göre; genel ekonomik kriz,
“Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olay�
ların, ülke ekonomisini ve dolayısıyla işyerini ciddi anlamda etkileyip sarstığı durumları”
ifade etmektedir.
74
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik m. 3’te yapılan ta-
nıma göre; sektörel kriz,
“Ulusal veya uluslararası ekonomide ortaya çıkan olaylardan
doğrudan etkilenen sektörler ve bunlarla bağlantılı diğer sektörlerdeki işyerlerinin ciddi
anlamda sarsıldığı durumları”
ifade etmektedir.
75
Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği Hakkında Yönetmelik m. 3’te yapılan ta-
nıma göre; bölgesel kriz,
“Ulusal veya uluslararası olaylardan dolayı belirli bir il veya