211 / 529
4857 Sayılı İş Kanununa Göre Çocuk ve Gençlerin İş Sözleşmesi Ehliyetlerinin ...
210
temsilen, kanuni temsilcileri iş sözleşmesi yapabilirler (TMK m.343, 448,
462). Bununla birlikte kanuni temsilcilerinin rızası varsa kendileri de
iş sözleşmesi yapabilirler ve yaptıkları iş sözleşmesi geçerli olur (TMK
m.16/ I, 343, 451).
28
Ayırt etme gücü bulunan küçüğün yaptığı iş söz-
leşmesi, yasal temsilcisinin icazet vereceği ana kadar hukuken bir eksik
sözleşme olup icazet ile birlikte tamamlanır ve baştan itibaren hüküm
doğurur. Küçük, ana ve babasının rızası ile aile dışında yaşıyorsa (TMK
m.339/ IV) veya ana ve babasının veya vesayet makamının izni ile bir
meslek veya sanatla uğraşıyorsa (TMK m.359, 453) bunların ayrıca rı-
zasına (izin veya icazetine) gerek kalmaksızın geçerli bir iş sözleşmesi
yapabilir.
29
Zira Yargıtay, ayırt etme gücü bulunmakla birlikte ergin ol-
mayan küçüğe çalışmasının karşılığı olarak aylık ücretleri ile izin ücreti-
nin ödenemeyeceğine hükmeden alt mahkeme kararını, velisinin izniy-
le çalışmaya başlaması nedeniyle TMK. md. 359 uyarınca bozmuştur.
30
Çocuk ve gençlerin iş sözleşmesi ehliyetine ilişkin özel kurallar,
başta İş Kanunu olmak üzere diğer mevzuatta bulunmaktadır. Bu ku-
ralların ortak niteliği, küçüklerin medeni hakları kullanma ehliyetini
sınırlamanın ötesinde medeni haklardan yararlanma ehliyetini yani
hak ehliyetini sınırlayıcı olmalarıdır.
Hukuk düzeni, olumlu mahiyette, yani kimi süjeleri koruma ama-
cıyla hak ehliyetine de sınırlamalar getirebilir ve bu bağlamda iş söz-
leşmesi ehliyeti bakımından getirilen sınırlamalar hak ehliyetine yöne-
lik sınırlamaları ifade etmektedir.
31
Mevzuatta yer alan küçüklere ilişkin sınırlayıcı kurallar, asgari
çalışma yaşının altındaki küçüklerin iş sözleşmesi ehliyetinin hiç bu-
lunmadığı
32
; bu yaş ve onun üzerindeki küçüklerin ise sadece yasağa
lamda iş sözleşmesi yapma ehliyetine hiçbir şekilde sahip olamazlar..
28
Eyrenci/ Taşkent/ Ulucan, a.g.e., s.70-71; Tufan Öğüz,
“Çocuk ve Genç İşçiler ile
Özürlülerin İş Sözleşmesi Yapma Ehliyetine İlişkin Esaslar”
, SİCİL, Mart 2008, Sayı 9,
s.24.
29
Kenan Tunçomağ/Tankut Centel, İş Hukukunun Esasları, 5. Bası, Ocak 2008, İs-
tanbul, s.79-80; Münir Ekonomi, İş Hukuku, Cilt I, Ferdi İş Hukuku, 3. Bası, İstan-
bul 1984, s.90-91; Ünal Narmanlıoğlu, İş Hukuku, Ferdi İş İlişkileri, Cilt I, 3. Bası,
İzmir 1998, s.149; Çelik, a.g.e., s.119.
30
Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Tarih: 12.02.2002, Esas No: 2001/17321, Karar No:
2002/2667.
31
Mollamahmutoğlu/Astarlı, a.g.e., s.424-425.
32
Mollamahmutoğlu/Astarlı, a.g.e., s.429.