335 / 529
Türkiye’nin Yolsuzlukla Mücadele Enstrümanları
334
2-
Milletvekilliği dokunulmazlığı için siyasi düşüncelerden ba-
ğımsız, belirli ve tarafsız kriterler oluşturulmalı,
63
amacını aşarak
kamu görevlileri için dokunulmazlık zırhı haline gelen özel soruştur-
ma usullerinden gereksiz olanlar kaldırılmalı, kalması gerekenler ise
bir çatı altında toplanarak çerçevesi mümkün olduğu kadar daraltıl-
malıdır.
“...yargı bağımsızlığı ve yasama dokunulmazlığı ile ilgili karşılaştırmalı
hukukta kabul edilen istisnalar dışında tüm özel soruşturma usulleri kaldırıl�
malı, bu konudaki tüm yetkiler C. savcılığına bırakılmalıdır. Bu yapılamadığı
takdirde karmaşaya son vermek maksadıyla ‘Özel Soruşturma Usulleri Kanu�
nu’ adıyla ayrı bir yasal düzenleme yapılmalı, bu düzenlemede hangi kamu
görevlilerinin hangi eylemlerinin bu usule tabi oldukları, koruma tedbirleri�
nin hangi aşamada ne suretle uygulanacağı ve soruşturma ve kovuşturma
usulünün ne olacağı hususları açıklığa kavuşturulmalıdır. Veya diğer tüm
özel soruşturma usulleri, 4483 sayılı Yasa ile uyumlu hale getirilmelidir.
4483 sayılı Yasa’nın uygulanmasıyla ilgili olarak, ... doktrinde de eleşti�
rildiği üzere, suç soruşturması konusunda bilgi ve deneyimi olmayan görev�
liler eliyle bu işin yapılması doğru olmadığı gibi çoğu kez bu aşamada delil�
lerin karartılması tehlikesi de doğmaktadır. Bu bakımdan Anayasa’nın 129/
son maddesinde izne tabi kılınan hususun ‘kovuşturma’ olması da dikkate
alınarak, yapılacak kanun değişikliği ile ceza soruşturmasının C. savcısı tara�
fından yapılması ve gereken deliller toplandıktan sonra kovuşturma izni için
idari mercie başvurulması yöntemi benimsenmelidir.”
64
3-
Başbakanlık Teftiş Kurulu Başkanlığının Yolsuzlukla Mücadele
Koordinasyon Birimi (AFCOS) olarak görevlendirilmesi kanaatimizce
uluslararası kuruluşlara karşı olan yükümlülüğümüz nedeniyle günü
kurtarmaya dönük bir çözümdür. Yapılması gereken, görev ve yetki-
63
“GRECO Meclis üyelerinin dokunulmazlığı sistemini dokunulmazlıkların kaldırılması
talepleri konusunda karar verirken uygulanacak belirli ve tarafsız kriterler oluşturacak
ve dokunulmazlığa ilişkin kararların siyasi düşüncelerden bağımsız ve savcı tarafından
gönderilen talebin esaslarına dayalı olmasını sağlayacak bir şekilde yeniden gözden
geçirilmesini tavsiye etmiştir.
GRECO Uyum Raporunda Türk Parlamentosunun bu tavsiyeyi daha geniş bir anayasal
reform çerçevesinde veya bağımsız olarak ele almasının beklendiğinin belirtildiğini
hatırlar. Ancak, başka gelişme sağlanmamıştır ve Uyum Raporunda bu tavsiyenin yerine
getirilmediği sonucuna varılmıştır.”
(Greko’nun 11 Haziran 2010 tarihli ”Birinci ve
İkinci Aşama Ortak Değerlendirmesi Türkiye Ek Uyum Raporu)
64
Gökcan, Hasan Tahsin; Artuç, Mustafa; Kamu Görevlisi ve Özel Soruşturma Usul-
leri (Memur Yargılaması), 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2008, s. 802