TBB Dergisi 98. Sayı

Tutuklamaya İlişkin Temel Sorunlar ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin...

İtalyan ceza muhakemesi hukukunda ise tutuklama yerine uygu-

lanabilecek çeşitli tedbirler, yurt dışına çıkma yasağı, adli polise baş-

vurma yükümlülüğü, ikamet yasağı, ikamet mecburiyeti ve ev hapsi

şeklinde öngörülmüştür (m. 280 vd).

Avusturya ceza muhakemesi hukukunda da tutuklamanın ama-

cına ulaşılabilecek alternatif tedbirlere yer verilmiştir (m. 180/5). Bu

tedbirler, kaçmama sözü verme, belirli bir yerden hâkimin izni olmak-

sızın uzaklaşamama, belirli bir yerde ikamet etme, belli bir yer ya da

kişiden kaçınma, alkol almama, çalışma, belli mercilere başvurma, se-

yahat belgelerini ya da ehliyeti geçici olarak teslim etme, teminat ver-

me, gözetim yardımcısı kabul etme gibi yükümlülüklerdir.

Görüldüğü gibi, Alman hukukunda önce tutuklama kararı verilip,

daha sonra daha hafif bir tedbir uygulanarak tutuklamanın infazının

ertelenmesi sistemi tercih edilirken, İtalya, Fransa ve Avusturya’da

tutuklama kararı yerine tedbir kararı verilmesi şeklinde bir sistem be-

nimsenmektedir

IV. Adli Kontrolün Şartları ve Adli Kontrole İlişkin

Yükümlülüklerin Kapsamı-AİHM Kararları ve Uygulamadaki

Problemler Üzerine Değerlendirmeler

1) Adli Kontrolün Şartları:

a) Tutuklama Şartlarının Gerçekleşmiş Olması

Tutuklama şartları gerçekleşmedikçe adli kontrole başvurulamaz.

Adli kontrol uygulanabilmesi için, tutuklama sebeplerinin bulunma-

sı (CMK md. 109/1) ve adli kontrol uygulanarak, tutuklama koruma

tedbiri ile ulaşılmak istenen amaca ulaşılabilme imkânının bulunma-

sı (CMK md. 101/1) gerekir

. Bu itibarla CMK m. 100’de bahsedilen

kuvvetli suç şüphesinin varlığını gösteren olgular da tutuklama sebep-

leri içerisinde değerlendirilmelidir

ÖZBEK/SOYER, CMK İzmir Şerhi, s. 377-378; CENTEL/ZAFER, s. 368.

FEYZİOĞLU Metin, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu Hakkında Bazı Tes-

bit ve Değerlendirmeler,

1340, Erişim Tarihi: 15.06.2005, s. 1 vd.

FEYZİOĞLU 1 vd. Bu konuda ayrıca GRAF, Karlsruher Kommentar zur StPO,

Rn. 3’e bakılabilir. Tutuklama kararı verilebilen her durumda ve bu arada delille-

ri karartma tehlikesi söz konusu olduğunda, adli kontrole karar verilebilmesinin