

TBB Dergisi 2012 (98)
Ş. Berfin IŞIK YILMAZ
401
nın kapsamı daraltılabilir.
47
Ayrıca aydınlatma hakkından vazgeçmesi
hallerinde hasta, aydınlatmayı da ortadan kaldırabilmektedir.
VII. Aydınlatma Kapsamının Genişlediği Haller
Müdahalenin aciliyetine ve taşıdığı risklere göre kapsamı da ge-
nişleyebilecektir. Riziko ne kadar
ağır
ise aydınlatma da o kadar yoğun
olacaktır.
48
“Yargıtay’a intikal eden ve yüksek yaşam tehlikesinin bulunduğu söy�
lenerek, kısa bir aydınlatma yapıldığı bir olayda, bilirkişi ameliyatın hayati
tehlike arz etmediği yönünde rapor vermiştir. Bunun üzerine mahkeme ay�
dınlatmanın yeterli olmadığına karar vermiştir.”
49
Tıp bilimi tarafından yeteri kadar tanınmamış tıbbi müdahalelere
ilişkin aydınlatma kapsamı geniş olmalıdır. Buna ilişkin hastanın ay-
dınlatmadan feragat etmesi kabul edilmemelidir.
50
Ayrıca hastanın birden fazla tedavi yöntemini seçme olanağı bu-
lunduğu durumlarda aydınlatma yükümlülüğünün kapsamı geniş-
letilmek zorundadır.
51
Aydınlatma sonucu alınacak rızanın hukuka
uygun olabilmesi için hastanın yeterli düzeyde bilgilendirilmiş olması
gerekecektir. Bu da somut olayın özelliklerine göre hastanın sosyal,
ekonomik, kültürel, ruhsal durumuna göre ya aydınlatma kapsamı ge-
nişleyecek ya daralacak ya da ortadan kalkacaktır.
VIII. Aydınlatma Yapmakla Yükümlü Olanlar
Hekim ile hasta arasındaki ilişki kural olarak güven unsuru, son
derece önemli bir özellik olduğu vekâlet ilişkisidir. Hatta iş görme edi-
mi ihtiva eden sözleşmeler içerinde güven unsurunun en yoğun oldu-
ğu ilişki vekâlet sözleşmesidir.
52
Söz konusu ilişki dolayısıyla hekimin
47
Hancı, s. 76.
48
Hakeri, s. 138.
49
Hakeri, s. 139.
50
Y. Çakmut, Roche…,s. 15; Hancı, s. 79.
51
Sert, Gürkan, Hasta Hakları: Uluslar arası Bildirgeler ve Tıp Etiği Çerçevesinde,
Babil Yayınları, 1. Bası, İstanbul 2004, s. 228-229.
52
Aydınlatma Yükümlülüğünün Hukuki Dayanağı, Web:
http://www.an-
kahukuk.com/index.php?option=com_content&view=article&id=449:ay
dnlatma-yuekuemluesue&catid=68:organ-naklinde-hekimin-aydnlatma-
yuekuemluelueue&Itemid=105, Erişim Tarihi: 04.12.2009.