TBB Dergisi 98. Sayı

84 / 529

TBB Dergisi 2012 (98) Behiye EKER KAZANCI 83
Ayrıca anayasanın 19. maddesinde “suçluluğu hakkında kuvvetli belirti
bulunan” demek sureti ile kişi hürriyetinin sınırlandırılabilmesi için
makul şüpheden de öte kuvvetli şüphenin bulunması aranmaktadır27.
Sözleşme, yakalama tedbirine başvurulabilmesini, yetkili merciler
önüne çıkarılmak amacı ve suç işlenmesini önleme veya şüphelinin
suçu işledikten sonra kaçmasına engel olmak zorunluluğu bulunan
haller ile sınırlamıştır (AİHS. md.5/1-c). Ancak Mahkeme bu şartla-
rı geniş yorumlamakta ve kişinin yargı sürecine müdahale riskini ve
kamu düzenini muhafaza etme ihtiyacını da AİHS. md. 5/1-c kapsa-
mında kişi özgürlüğünü sınırlama sebebi olarak kabul etmektedir28.
Bunun yanında AİHM, 30.08.1990 tarihinde verdiği Fox, Campbell
ve Hartley/Birleşik Krallık kararında29 “şikayetçilerin sırf IRA’ ya men�
sup teröristler oldukları kuşkusuyla yakalanmış ve tutuklanmış olmalarının,
yeterli bilgi ve olayların yokluğunda bir suç işlemiş olma kuşkusunun makul
bir gereksinimi oluşturmayacağı”nı belirtmiş ve böylelikle makul neden
kavramından ne anlaşılması gerektiğine açıklık getirmiştir30.
Özbek ve diğerleri, s. 276 vd. Aynı şekildeAlmanCezaMuhakemesi hukukunda da
tutuklama yapılabilmesi için “dringende Tatverdacht” yani kuvvetli şüphe aramak-
tadır. Bkz. Graf, STPO § 112 Voraussetzungen der Untersuchungshaft; Haftgrün-
de, in Karlsruher Kommentar zur StPO, 6. Auflage 2008, Rn. 6; Pfeiffer, Gerd, § 112
Voraussetzungen der Untersuchungshaft; Haftgründe, in: Strafprozeßordnung, 5.
Auflage, 2005, Rn. 2; König, 1.Dringender Tatverdacht(§ 112 Abs.1 S.1 StPO), in:
Widmaier, Münchener Anwaltshandbuch Strafverteidigung, 1. Auflage 2006, rn.
2; Beulke, Werner, Strafprozessrecht, Heidelberg, München, Landsberg, Berlin
2008, Rn. 210; Volk, Klaus, Strafprozessrecht, München 1999,s. 46 vd.; Amelung,
Knut/Bemmann, Günter/Grünwald, Gerald/Hassemer, Winfried/Krauss, Det-
lef/Lüderssen, Klaus/Naucke, Wolfgang/Rudolphi, Hans-Joachim/Schubarth,
Martin/Welp, Jürgen, Die Untersuchungshaft, Heidelberg 1983, s. 60 vd.
27 Kunter/Yenisey/Nuhoğlu, no.63.3; Şahin, Cumhur, Ceza Muhakemesi Hukuku I,
Ankara 2007, s. 221; İnci, Özen, Bir Koruma Tedbiri Olarak Ceza Muhakemesinde
Tutuklama, Ankara 2008, s. 77 vd.; Ünver, Yener/Hakeri, Hakan, Ceza Muhake-
mesi Hukuku, Ankara 2011, s. 361.
28 Bkz. Macovei, s.33; Kaçma tehlikesi nedeniyle yakalama ve tutuklamada,
Mahkeme’ye göre, kaçma tehlikesinin varlığı, yalnızca hükmedilmesi muhtemel
cezanın ağırlığı ile değil, kaçma tehlikesinin varlığını teyit eden veya bu tehlikenin
tutuklanmayı haklı gösterecek kadar büyük olup olmadığını gösteren başka un-
surlar temelinde de incelenmesi gerekir. Bkz. 20.10.2005 tarihli Karagöz/Türkiye
kararı; 17.03.1997 tarihli Muller/Fransa kararı, 26.06.1991 tarihli Letellier/Fransa
kararı ).
29 Cengiz, Serkan/Demirağ, Fahrettin/Ergül, Teoman/McBride, Jeremy/Tezcan,
Durmuş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Işığında Ceza Yargılaması
Kurum ve Kavramları, Ankara 2008, s. 21.
30 Mahmutoğlu, Fatih Selami, İnsan Hakları Açısından Tutuklama ve Türk Hukuku,