TBB Dergisi 99. Sayı

Yeni Yasal Düzenlemelere Göre Kamulaştırmasız El Koyma Sebebiyle Doğan ...

134

Görüldüğü gibi,

“bayındırlık eserlerinin dokunulmazlığı ilkesi”

artık

terk edildiği için buna bağlı olarak,

“dolayısıyla kamulaştırma”

teorisi-

nin uygulama alanı da son derece zor koşullarla çevrili ve oldukça dar

bir alana hapsedilmiştir.

III- Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun 16.5.1956

Tarih ve E.1956/1, K.1956/6 -7 Sayılı İçtihadı Birleştirme

Kararlarıyla Bulunan Çözüm

Hukukumuzda, daha ziyade, özel mülkiyette bulunan taşınmazla-

rın yola dönüştürülmesi nedeniyle ortaya çıkmış

bulunan bu sorunu,

Yargıtay’ın Fransız hukukunda vaktiyle benimsenen ikili bir ayrıma

gitmeden çözmeye çalıştığı görülmektedir. Hayli karmaşık hukuksal

sonuçları olan bu tür müdahaleler karşısında Yargıtay’ın bulduğu çö-

züm nispeten basit ve sade olmuşsa da yetersiz kalmıştır. Aşağıda bi-

raz daha etraflıca ifade ettiğimiz gibi, Yargıtay’ın yerleşik içtihadına

göre, bu şekilde el konulan (el atılan) taşınmazın mülkiyeti idareye

geçmez. Malikin taşınmaz üzerindeki mülkiyet hakkı devam eder. Bu

nedenle malikin istihkak davası açmasına imkân ve gerek yoktur. İda-

renin haksız müdahalesini önlemek için men’i müdahale davası açıl-

ması gerekli ve yeterlidir. Böyle bir dava hakkı ise hiçbir süreyle kısıtlı

değildir.

Yargıtay’ın bu çözümü karşısında, kamulaştırmasız el koyma-

lar nedeniyle önemli sorunlar yaşanmayacağı düşünülebilir ise de

bu doğru değildir. Çünkü idare bu şekilde el koyduğu taşınmazlar

üzerinde genellikle bina, yol, köprü, tünel, viyadük, baraj vb. gibi bir

kamu hizmeti tesisi kurarak el attığı bu yerleri kamu malları ile do-

natmakta ve sonuçta bu şekilde el atılan yer kamu mallarıyla birleşip

kaynaşmakta ve fiilen tahsis edildiği kamu hizmetinin vasıtası haline

gelmektedir. Başka bir ifadeyle, bu gibi durumlarda el atılan taşınmaz

kamu hizmeti ile kaynaşmış olacaktır; çünkü üzerindeki bayındırlık

eserleri kamunun yararlanmasına tahsis edilmiş oldukları için kamu

Maritimes et commune de Clans

, AJDA 2003, p. 784 (Nakleden: Lombard/Dumont,

a.g.e., s.390; Fombeur/Stahl,

“Contentieux Administratif”

, s. 515).

İsmet Giritli/Tayfun Akgüner, İdare Hukuku Dersleri II, Filiz Kitabevi, İstanbul,

1987, s. 63; Günday, a.g.e., s. 249; Bilgen, a.g.e., s. 98; Köroğlu, a.g.e., s. 132.