137 / 521
Yeni Yasal Düzenlemelere Göre Kamulaştırmasız El Koyma Sebebiyle Doğan ...
136
IV- 5 Ocak 1961 Tarih ve 221 Sayılı Amme Hükmü Şahısları veya
Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tahsis Edilmiş
Gayrimenkuller Hakkında Kanun İle Getirilen Çözüm
Yargıtay’ın soruna bulduğu çözümden kanun koyucu da memnun
kalmamış olmalı ki, 5 Ocak 1961 tarih ve 221 sayılı
47
Amme Hükmü Şa-
hısları veya Müesseseleri Tarafından Fiilen Amme Hizmetlerine Tah-
sis Edilmiş Gayrimenkuller Hakkında Kanun ile çözüme ortak olmak
istemiştir. Söz konusu Kanun’un 1’inci maddesine göre,
“6830 sayılı
İstimlâk Kanununun yürürlüğe girdiği tarihe kadar, kamulaştırma işlerine
dayanmaksızın, kamulaştırma kanunlarının göz önünde tuttuğu maksatlara
fiilen tahsis edilmiş olan gayrimenkuller ilgili âmme hükmi şahsı veya mües-
sesi adına tahsis tarihinde kamulaştırılmış sayılır.”
.
İkinci maddesiyle de,
“Gayrimenkulde amme hizmetinin mahiyet
ve gayesine uygun şekilde tesisler veya inşaat vücuda getirilmiş olması
bu kanunun uygulanması bakımından fiilen tahsistir”
diyerek
“tahsis”
kavramına açıklık getiren Kanun bu düzenlemeleriyle
48
, 6830 sayılı
İstimlâk Kanunu’nun yürürlüğe girdiği 9 Ekim 1956 tarihine kadar
kamulaştırma işlemine dayanmaksızın kamulaştırma kanunlarının
göz önünde tuttuğu amaçlara fiilen tahsis edilmiş olan taşınmazla-
rın ilgili âmme hükmü şahsı veya müessesesi adına tahsis tarihinde
kamulaştırılmış sayılır demek suretiyle sorunu bir ölçüde çözmüş ise
de bütünüyle halletmekten uzak kalmıştır. Çünkü bu Kanun bir kez
uygulanmış ve ancak geçmişte (9 Ekim 1956 tarihine kadar) gerçek-
leşmiş bulunan kamulaştırmasız el atmalar nedeniyle ortaya çıkmış
bulunan sorunları çözebilmiştir. Bu nedenle, 9 Ekim 1956 tarihinden
sonra gerçekleşen kamulaştırmasız el koymalarda yine Yargıtay’ın
yukarıda anılan içtihadı birleştirme kararlarıyla benimsenen çözü-
mün uygulanmasına devam olunmuştur.
49
Her ne kadar, Kanun’un
6 ncı maddesinde,
“Kanunun yürürlüğe girmesinden önce açılmış ve ke-
47
Resmi Gazete
, Tarih: 12 Ocak 1961, Sayı: 10705.
48
Anayasa Mahkemesi, kamu yararının gözetildiğini, kamulaştırılmış sayılmanın
koşulu olan fiilen tahsis tarihinin de tanımının yapıldığını belirterek, 221 sayılı
Kanunun bu düzenlemelerinin Anayasanın 2 nci ve 46 ncı maddelerine aykırı ol-
madığına (oyçokluğuyla) karar vermiştir. Bkz: Anayasa Mahkemesinin 17 Ocak
2008 tarih ve E.2004/25, K.2008/42 sayılı Kararı,
Resmi Gazete
, Tarih: 21 Şubat
2008, Sayı: 26794.
49
Günday, a.g.e., s. 250; Giritli/Bilgen, a.g.e., s. 64; Bilgen, a.g.e., s. 101.