136 / 521
TBB Dergisi 2012 (99)
Gürsel KAPLAN
135
malı niteliğini kazanmaktadırlar
40
. Böyle durumlarda verilecek bir
men’i müdahale kararı söz konusu kamusal tesislerin yıktırılmasını
veya kaldırılmasını ve dolayısıyla artık kendilerinden yararlanılama-
ması sonucunu doğurur ki, kamu yararı ve milli servetin korunması
açısından bakıldığında böyle bir sonucu kabullenmek pek kolay ol-
masa gerektir
41
.
Sorunun çözümüne ilişkin olarak yargı yerlerinin kararları arasın-
da ortaya çıkan içtihat farklılığı Yargıtay’ın
42
aynı tarihli iki içtihadı
birleştirme kararı ile şöyle bir çözüme kavuşturulmuştur:
1)
“Usulü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayri-
menkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibariyle, gayrimenkulünü yola
kalbeden
âmme hükmü şahsiyeti aleyhine
men’i
müdahale davası
açmaya hakkı” vardır.
43
2) Ancak malik
“dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının
âmme hükmü şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulün bedeli-
nin tahsilini de dava” edebilir.
44
3)
“Usulü dairesinde istimlâk muamelesine tevessül edilmeksizin gayri-
menkulü yola kalbedilen şahsın gayrimenkulünün bedelinin tahsili hak-
kında gayrimenkulünü yola kalbeden
âmme hükmü şahsiyeti aleyhi-
ne açacağı bedel davasında müruruzaman mevzubahis olmaz”.
45
Yargıtay’ın taşınmaz malikine, belli bir süreyle kısıtlı olmaksızın,
tazminat (bedel) veya men’i müdahale davası açmak konusunda se-
çimlik hak tanıyan bu çözümü, kamu mallarının korunması ve kamu
hizmetlerinin sürekliliği ilkelerini göz ardı ettiği gerekçesiyle bir hayli
eleştirilmiştir.
46
40
Onar, a.g.e., s. 1558; Gözübüyük/Tan, a.g.e., s. 1164; Özay, a.g.e., s. 473.
41
Onar, a.g.e., s. 1561-1562.
42
YİBBGK, 16.5.1956 tarih ve E.1956/1, K.1956/6 -7 sayılı Kararlar. Söz konusu ka-
rarların ilgili kısımları ve analizi için bkz: Onar, a.g.e., s. 1559-1562; Bilgen, a.g.e.,
s. 98-99; Akar, a.g.e., s. 942-945; Gözler, a.g.e., c. II, s. 995 vd.
43
Yukarıda anılan 6 sayılı içtihadı birleştirme kararının sonuç kısmından.
44
Yukarıda anılan 6 sayılı içtihadı birleştirme kararının sonuç kısmından.
45
Yukarıda anılan 7 sayılı içtihadı birleştirme kararının sonuç kısmından.
46
Onar, a.g.e., s. 1561-1562; Giritli/Akgüner, a.g.e., s. 63-64; Gözübüyük/Tan, a.g.e.,
s. 1164; Özay, a.g.e., s. 472-474; Bilgen, a.g.e., s. 100-101; Gözler, a.g.e., c. II, s. 996-
997.