TBB Dergisi 99. Sayı

TBB Dergisi 2012 (99)

Faruk Y. TURİNAY

207

şunlardır: Avrupa Birliği’nde Ulusal Meclislerin Konumuna Dair Söz-

leşme, Orantılılık ve Yerellik İlkelerinin Uygulamasına Dair Sözleşme,

Avro Grubuna Dair Sözleşme, Euratom Antlaşmasının Tadiline Dair

Sözleşme, Birliğin Tedrici Yapısı ve Organlarına Dair Sözleşme.

Bu noktada şu gündeme getirilebilir:

“Avrupa Birliği Anayasası”

taslağı, anayasadan başka bir şey midir? Kullanılan terim açısından

bakıldığında

“The Treaty Establishing A Constitution For Europe”, “The

Constitutional Treaty”

ya da

“European Constitution”

isimlendirmele-

riyle karşılaşılacaktır. Avrupa Birliği anayasa taslağının yukarıda res-

medilen yapısına bakıldığında, isminin anayasa

(constitution)

oluşuna

ilaveten, onun bir uluslararası sözleşmeden çok gerçek bir anayasaya

benzediği gerçeği teslim edilmelidir. Şekli anlamda, Amerikan, İspan-

yol, Alman, Brezilya, Fransız, Türk anayasaları dâhil pek çok ulusal

anayasanın Dibace/Başlangıç/Preamble denilen bir bölüme, kendi

tarihine ve mirasına atıfta bulunacak şekilde sahip olduğu, bunun Av-

rupa Birliği anayasa taslağında aynı niteliklerle yer aldığı görülmeli-

dir. Taslağın temel hak ve özgürlükleri, Birliğin organlarının yetki ve

sorumluluklarını, tam olarak böyle kayda geçirilmese de gerçek an-

lamda Birlik ile üye devletler arasındaki yetki paylaşımını, en önemli

siyasi ilkeleri, güvenlik, dış ve iç politikaları içermesi, bu kanaati güç-

lendirmektedir.

Taslak ile herhangi bir ülkenin anayasası yan yana

koyulduğunda, Birlik yerine o ülkenin isminin kullanılması ve ulu-

sal özellikler bir kenara bırakılırsa, gerek maddi gerekse şekli açı-

lardan iki anayasa arasında pek az farkın olduğu görülecektir.

keyfiyetin, anayasa kavramının ulusal bağlarla ilişkisini zayıflatmış

olduğu gerçeği takdir edilecektir.

Diğer yandan

“Avrupa Birliği Anayasası”

taslağının henüz yürür-

lüğe girmemesinin anayasanın evrensel serüveninde oluşabilecek bir

değişimi geciktirdiği veya engellediği düşüncesi akla gelebilir. Fransa

ve Hollanda halklarının taslakla ilgili halkoylamasında olumsuz görüş

serdettiği bilinmektedir

127

. Fakat geriye kalan üye devletlerin meclis

onayı ya da halkoylaması gibi muhtelif yöntemlerle taslağı kabul et-

mesi halinde reddeden ülkelerde yapılan halkoylamalarının tekrarlan-

ması, küçümsenebilecek bir ihtimal değildir. Bu ihtimal gerçekleşirse o

constitution/introduction_en.htm#FUTURE, erişim tarihi: 4.5.2011

127

Yazıcı, op.cit., Demokratikleşme Sürecinde Türkiye, s.282