32 / 521
TBB Dergisi 2012 (99)
Süha TANRIVER
31
ve yine aynı maddenin ikinci fıkrasına eklenecek olan yeni bir kuralla
da, sulhe göre karar verilmesinin, mahkemeden talep edilmesi halin-
de, davayı sona erdirenin, sulhun bizatihi kendisi değil de, mahkeme-
ce verilmiş bulunan karar olduğu hususu gözetilerek; bu durumda,
irade bozukluğu sebebiyle sulhun iptalinin istenmesinin işlerlik ka-
zanamayacağı, kesin bir dille vurgulanmalıdır. Çünkü, mahkemenin
sulhe göre karar vermesi halinde, ortada gerçek anlamda bir hüküm
bulunup; bu da derecâttan geçerek, maddî anlamda kesin hüküm ni-
teliği kazanacağı için (HMK. m. 303); irade bozukluğu sebebiyle, kesin
hükmün iptalinin talep edilmesinin mümkün olduğu gibi temel bir
çelişki ortaya çıkar. Bu çelişkiye sebebiyet vermemek için, yukarıda
kendisine işaret edilen şekilde bir düzenleme yapılması şarttır.
37-)
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 316 ve 322. maddeleri
arasında yer alan basit yargılama usulüyle ilgili hükümler bağlamın-
da, çabukluğun sağlanabilmesini temin amacıyla, ön inceleme duruş-
masıyla tahkikatın ilk duruşmasının ve tahkikatın son duruşmasıyla
sözlü yargılama duruşmasının, hatta hükmün alınması ve bildirilmesi
sürecinin dahi birleştirilebilmesine olanak verebilecek bir şekilde, aynı
Kanun’un 320. ve 321. maddelerinde açıkça vurgu yapılmasına, ihtiyaç
vardır.
38-)
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 325. maddesinde yer alan
yasal düzenlemenin içeriğinin, madde başlığına da uygun hale getirile-
bilmesini temin ve hâkimin taraflarca getirilmesi ilkesinin uygulandığı
davalarda bile, re’sen bilirkişi incelemesi yaptırma ve keşfe müracaat
etme konusundaki serbestisinin tam anlamıyla gerçekleştirilebilmesi
için, anılan madde metninde yer alan, “
tarafların üzerinde serbestçe
tasarruf edemeyeceği dava ve işlerde
” tabirinin madde metninden tü-
müyle çıkartılması, daha doğru olur.
39-)
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun revizyona tâbi tutulacağı
süreçte, Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanun Tasarısı ya-
salaşacak olursa, arabuluculuğun teşviki ve bu yola başvurunun özen-
dirilebilmesinin temini amacıyla, arabuluculuk giderleri de, adlî yar-
dım kurumunun kapsamına alınmalı ve belirtilen bu hususu içerecek
şekilde, Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 335. maddesinin metni,
yeniden gözden geçirilmelidir.
40-)
1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu’nun ve
ondan aynen iktibas edilmiş olan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri