TBB Dergisi 100. Sayı

TBB Dergisi 2012 (100)

Ceyda SÜRAL

177

son defa altı aydan beri eşi ile ortak bir konutta oturmaktaysa o yer

mahkemesinde açabilecektir. Eşlerin boşanma davasının açılmasından

önce son defa altı aydır birlikte oturdukları yerin, eşlerin fiilen birlikte

oturdukları yer olması yeterli sayılmış, yerleşim yeri olma gerekliliği

aranmamıştır

O halde, eşlerden birinin yerleşim yeri ya da eşlerin son defa altı

aydan beri oturdukları ortak konut Türkiye’de ise eşlerin boşanma ve

ayrılık davaları bakımından Türk mahkemelerinin milletlerarası yet-

kisi mevcuttur.

ii. Türklerin Kişi Hallerine İlişkin Davalar

Türklerin kişi hallerine ilişkin davalar bakımından milletlerara-

sı yetkili bir Türk mahkemesini daima hazır bulundurmak gayesiyle,

MÖHUK, iç hukukun yer itibariyle yetki kurallarına bağlı kalmaksızın,

Türk mahkemelerinin milletlerarası yetkisini bizzat düzenlemiştir

MÖHUK md. 41 uyarınca, Türk vatandaşlarının kişi hâllerine

ilişkin davaları, yabancı ülke mahkemelerinde açılmadığı veya açıla-

madığı takdirde Türkiye’de yer itibariyle yetkili mahkemede, bulun-

maması hâlinde ilgilinin sakin olduğu yer, Türkiye’de sakin değilse

Türkiye’deki son yerleşim yeri mahkemesinde, o da bulunmadığı tak-

dirde Ankara, İstanbul veya İzmir mahkemelerinden birinde görülür.

Mustafa Dural/Tufan Öğüz/Mustafa Alper Gümüş,

Türk Özel Hukuku, Aile Huku-

, C:III, Filiz Kitabevi, 4. Bası, İstanbul 2011, s. 123. Avrupa Birliği’ne üye ülkeler

bakımından boşanma ve ayrılık davalarında yetkili mahkeme 2201/2003 nolu ve

27 Kasım 2003 tarihli Nafaka ve Velayet Davalarında Yargı Yetkisi ve Yargı Karar-

larının Tanıma ve Tenfizi Hakkında Konsey Tüzüğü ile düzenlenmektedir. Buna

göre, boşanma, ayrılık ve evliliğin iptali davalarında eşlerin mutad meskenlerinin

bulunduğu, veya eşlerden birinin hala daha orda oturması şartıyla eşlerin son

mutad meskenlerinin bulunduğu, veya davalının mutad meskeninin bulundu-

ğu, veya birlikte başvuru halinde, eşlerden birinin mutad meskeninin bulundu-

ğu, veya başvuru tarihinden hemen önce orada en az bir sene oturması şartıyla

davacının mutad meskeninin bulunduğu, veya o ülkenin vatandaşı olmak (veya

Birleşik Krallık veya İrlanda bakımından buralarda ikamet etmek) ve başvuru ta-

rihinden hemen önce orada en az altı ay oturmak kaydıyla davacının mutad mes-

keninin bulunduğu; veya her iki eşin de vatandaşı olduğu (Birleşik Krallık veya

İrlanda bakımından burada ikametgahlarının bulunması) üye ülke mahkemeleri

yetkilidir (Md. 3/1).

Nomer, s. 443; Çelikel/Erdem, s. 522; Ekşi, Yetki, s. 153; Çiçekli, s. 68; Uyanık Çavu-

şoğlu, s. 10; Nuray Ekşi,

“Boşanma Davalarında Mahkemelerin Milletlerarası Yetkisi”

Fasikül Hukuk Dergisi

, Yıl:3, Sayı:20, Temmuz 2011, Ankara, s. 17 (Boşanma).