TBB Dergisi 100. Sayı

TBB Dergisi 2012 (100)

Cengiz Topel ÇELİKOĞLU

297

Davada ileri sürülen vakıalar, karşı tarafın yargılamanın giriş

safhasında aldığı tutuma göre, bazen ihtilafsız kalabilir. Esasen, ara

safhada, mahkemenin taraflar ve avukatlarla diyaloğu çerçevesinde,

başlangıç dilekçelerinde ileri sürülen vakıalara tarafların yaklaşım

farkları daralıp kaybolabilir; ya da taraflar arasında uyuşmazlıklı ka-

lan vakıalardan bazılarının davaya uygulanacak hukuk normu açı-

sından önemli olmadığı anlaşılabilir

. Nihayet, avukat dava malze-

mesi toplarken tavsif hatası yapmış ve elverişsiz bilgi-belge sunmuş

da olabilir.

Bu şekilde, avukatların ıspat araçlarına ilişkin bazı teklifleri bakı-

mından dava veya duruşma öncesinde topladığı bilgi ve belgelerin il-

gisiz veya elverişsiz kalması muhtemeldir. Fakat, bu durum, özellikle

dava öncesi bilgi eşitsizliği hallerinde iddia ve savunmanın temellen-

dirilmesi ve taleplerin formülasyonu bakımından, uyuşmazlıkla ilgili

bilgilere taraflar ve avukatların olabildiğince erken bir safhada ulaş-

masının önemini azaltmaz. Zira, dava bilgiye bağlıdır.

Ayrıca, bahse konu avukat marifetiyle bilgi-belge toplama ara-

cına, davanın esasına ilişkin vakıaların ıspatı dışında, genellikle yar-

gılamanın başında incelenen, dava şartları veya ilk itiraz sebepleri-

nin ıspatına yönelik olarak da (HMK, m.138) başvurulabilir. Yine,

bu araçtan, davanın esasına girilmezden önce ele alınacak olan,

hak düşürücü süre veya zamanaşımına ilişkin meselelerin (HMK,

m.142) ıspatı için de yararlanılabilir. Buyüzden, burada, bir miktar

gereksiz ya da elverişsiz malzeme toplanması riski göze alınabilir.

Nitekim, belirttiğimiz verimsizlik riski, HMK m.121,129/2 ve 140/5

(HUMK m.180 ve 200/II hükmünde) öngörülen dava ve cevap di-

lekçelerine eklenecek veya dışarıdan getirtilecek belgeler bakımın-

dan göze alınmıştır

Yukarıdaki açıklamalar Av.K m.2/III prosedürünün avukatın bel-

gesel delil toplamasına imkan sağlayan bir araç olarak medeni yargıda

delil ikamesine hizmet edebileceğini göstermektedir.

MURRAY / STÜRNER, s.263.

Neuchatel Medeni Usul Kanunu(1992) ‘nda dava cevap dilekçelerine tarafların

ellerindeki belgeleri eklemeleri yönündeki düzenleme gerekçesi bakımından bu

şekilde bkz. A. BAUER / S. ÖZTEK,

“Yeni Nöşatel Medeni usul Kanunu”

, Facultatis

Decima Anniversaria, 10.Yıl Armağanı, İstanbul 1993, ss.403-447, s.431.