TBB Dergisi 102. Sayı

TBB Dergisi 2012 (102)

Ahmet TAMER

105

olduğu şirkete 1. 000. 000 (bir milyon) TL. tutarında borçlanması yasak

olduğu gibi, şirketin en küçük ortağının ortağı olduğu şirkete 1 (bir) TL.

tutarında borçlanması da bu yasak kapsamındadır. Ayrıca şirkete karşı

kendisini borçlu kılan işlemden ortağın kişisel bir yarar sağlayıp sağla-

maması (menfaat elde edip etmemesi) da önemli değildir. Şirkete borç-

lanma işlemini gerçekleştiren pay sahibinin kendisi bu işlem sebebiyle

herhangi bir menfaat elde etmemiş olsa dahi yine de yasak gündeme

gelecektir. Dolayısıyla 358 inci madde kapsamında pay sahipleri, ortağı

oldukları şirketle üçüncü kişi lehine bir sözleşme de yapamayacaktır.

Öte yandan 358 inci maddenin gerekçesinde, şirketlere verdikleri

zararların artması sebebiyle, pay sahiplerinin “

birçok iş ve işlemde şirket

kasasını kullanmaları

”, “

kişisel harcamalarını

şirket kasasından

yapmala-

rı

” ve

“şirketten para çekmeleri”

gibi ticari hayatta yayın olan birtakım

uygulamaların engellenmesinin amaçlandığı belirtilmiştir

. Böylece

burada kanun koyucu, - yukarıda çeşitli vesilelerle izah edildiği üzere-

ortakların şirketin malvarlığından (nakit değerden veya şirketle ilgili

başka bir maddi unsurdan) yararlanmak suretiyle, şirket malvarlığı-

nın azalması (şirketin içinin boşaltılması) riskini ortadan kaldırmak

istemiştir. Başka bir ifadeyle 358 inci maddede yasaklanan husus, or-

takların borçlanmalar yoluyla şirket kaynaklarından yararlanmasıdır

(menfaat teminidir). Dolayısıyla şirket malvarlıklarının ortaklar tara-

fından amacı dışında kullanılmasını engellemek ve böylece şirket mal-

varlığını bu tür fiil ve risklerden korumak m. 358’in temel amacıdır.

Bu nedenle şirket malvarlığının azalması riskinin doğmayacağı

işlemler bakımından, pay sahiplerinin şirkete karşı borçlanabilmeleri

gerekir. Başka bir ifadeyle şirket malvarlığının azalması konusunda

risk oluşturmayan borçlanma mahiyetindeki işlemler bakımından 358

inci madde uygulanmaz. Dolayısıyla pay sahibine tek taraflı olarak

borç yükleyen sözleşmeler bakımından herhangi bir yasak söz konusu

değildir. Örneğin pay sahipleri bir malı şirkete bağışlayacağı konusun-

da borç altına girebilmelidir. Çünkü böyle bir durumda (pay sahibi ile

şirket arasında bağışlama sözleşmesi yapılması halinde), her ne kadar

pay sahibi şirkete karşı bir taahhüt altına girse dahi, kanunun gerek-

çesinde belirtilen risklerin oluşması mümkün değildir, bilakis şirketin

lehine bir durum söz konusudur.

10 Türk Ticaret Kanunu Madde Gerekçesi,

http://www

2. tbmm. gov. tr/d23/1/1-

0324. pdf (Erişim Tarihi: 01/06/2012).