134 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Olgun AKBULUT
133
3. a) Ulusal yönetim ve bölgesel yönetimler, kullanılma sıklığı,
uygulanabilirlik, masraflar, bölgesel şartlar ve bütün nüfusun veya o
bölgenin ihtiyaçları ve tercihleri dengesini gözeterek resmi dilleri yö-
netim işlerinde kullanabilirler; fakat, ulusal yönetim ve bölgesel yöne-
timler en az iki resmi dili kullanmalıdırlar.
b) Belediyeler kendi sınırları içinde oturanların kullandıkları dili
ve tercihlerini göz önüne almalıdırlar.
4. Ulusal yönetim ve bölgesel yönetimler, yasal ve diğer önlem-
lerle, resmi dillerin kullanımını düzenleyip denetimini yapmalıdırlar.
Tüm resmi diller, ikinci fıkradaki hükümlere aykırı olmayacak şekilde,
aynı itibara sahip olmalı ve eşit muamele görmelidir”.
55
Güney Afrika Anayasa Mahkemesi de içtihatlarında ülke anaya-
sasının 11 resmi dil karşısında tarafsız bir tutum sergilediğini, bunun
anayasa koyucunun hedefi olduğunu, anayasada çok dilli bir yapının
korunduğunu ve bu diller arasında herhangi bir üstünlük bulunmadı-
ğını vurgulamıştır.
56
Diğer bir iki resmi dilli anayasa örneği bugün de yürürlükte olan
1937 tarihli İrlanda Anayasası’dır. Anayasa iki dilde yazılmıştır (İrlan-
daca ve İngilizce). Her iki metin arasında dilsel uyumsuzluk çıktığında
İrlandaca metin esas alınır. Anayasa İrlandaca ve İngilizceyi resmi dil
olarak düzenlemiştir. Anayasa’nın devletin niteliklerini sıraladığı ikin-
ci bölümünde yer alan
“Dil”
başlıklı sekizinci maddeye göre;
“(1) İrlandaca ulusal dil olarak birinci resmi dildir.
(2) İngilizce ikinci resmi dil olarak tanınmıştır”.
Maddede, her iki dil resmi dil ilan edildikten sonra bunlardan her-
hangi birinin resmi düzeyde tek başına kullanımı yasal düzenlemeye
bırakılarak her işlemin çift dilli olması zorunluluğunu dayatmayan bir
yol izlenmiştir (m. 8/3). Aynı durum ulusal parlamentodan çıkacak
yasalar için de geçerlidir. Anayasa’nın 25. 4. 3. maddesine göre, devlet
başkanı yasa parlamentodan hangi dilde çıkarsa o dildeki metni imza-
55 Anayasa metni için bkz.
http://www.info. gov. za/documents/constitution
/1996/index. htm (Erişim tarihi: 03. 02. 2012)
56 Gauteng Provincial Legislature In re: Gauteng School Education Bill of 1995
(CCT39/95) [1996] ZACC 4; 1996 (4) BCLR 537; 1996 (3) SA 165 (4 April 1996), par.
73-74.