160 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Nimet ÖZBEK HADİMOĞLU
159
Yönetmelik m. 71/1-ç’de anılan kişi gruplarının büyük bir kıs-
mının geçici olarak Türkiye’de ikamet ettikleri açıktır. Yönetmeliğin
bu hükmünde sayılan kişilerden, örneğin iltica başvuru sahibi (mül-
teci) ve sığınmacılar, Türkiye’ye yerleşmek amacı olmaksızın
38
gelen
kişilerdir.
39
Aynı şekilde, bu maddede sözü edilen
“diplomatik veya
konsüller ayrıcalıkla bağışıklık sağlayan yabancı misyon personeli kimlik
kartı”
40
sahibi yabancıların görev süresi içindeki ikametinin,
“geçer-
li”
ikamet olarak kabul edilmemesi
41
sonucu Türk vatandaşlığını
kazanamaması,
içerik açısından
, uluslararası hukukta yer alan esas-
larla çelişen bir yapı arz etmez.
“Özel statülü yabancı”
kapsamında
değerlendirilen
42
diplomatik veya konsüler görevde bulunan kişiler,
bilir,
“Türk Vatandaşlığı Kanunu Tasarısının Vatandaşlığın Kazanılmasına İlişkin Hü-
kümleri”
,
Türkiye Barolar Birliği Dergisi
, Mart-Nisan 2008, Yıl:21, S. 75, s. 37.
38 Türkiye’ye
yerleşmek amacıyla gelen
Türk soyundan ve Türk kültürüne bağlı olan
kişiler, İskân Kanunu’nda
“göçmen”
olarak tanımlanmıştır: 19. 9. 2006 tarih ve
5543 SK, RG, 26. 9. 2006, 26301, m. 3/1-d.
39 Türk Hukukunda mülteci, “Avrupa’da meydana gelen olaylar neticesinde ırkı,
dini, milliyeti, belirli bir toplumsal gruba üyeliği veya siyasî düşünceleri nede-
niyle takibata uğrayacağından haklı olarak korktuğu için vatandaşı olduğu ülke
dışında bulunan ve vatandaşı olduğu ülkenin himayesinden istifade edemeyen
veya korkudan dolayı istifade etmek istemeyen ya da uyruğu yoksa ve önceden
ikamet ettiği ülke dışında bulunuyorsa oraya dönmeyen veya korkusundan do-
layı dönmek istemeyen yabancıyı” ifade eder: Türkiye’nin taraf olduğu Birleşmiş
Milletler Mültecilerin Hukukî Durumuna Dair Sözleşme’nin (RG, 5. 9. 1961, 10898)
uygulanması amacıyla çıkarılmış olan “Türkiye’ye İltica Eden veya Başka Bir Ül-
keye İltica Etmek Üzere Türkiye’den İkamet İzni Talep Eden Münferit Yabancılar
İle Topluca Sığınma Amacıyla Sınırlarımıza Gelen Yabancılara ve Olabilecek Nü-
fus Hareketlerine Uygulanacak Usûl ve Esaslar Hakkında Yönetmelik”, (RG, 30.
11. 1994, 22127), m. 3/1, (İltica Yönetmeliği). Bu hükümde yer alan “Avrupa’da
meydana gelen olaylar neticesinde” ifadesi hariç, sığınmacının tanımı mülteci ile
aynıdır: İltica Yönetmeliği, m. 3/2.
40 Bu kart, “Dışişleri Bakanlığı tarafından yabancı misyon personeli ve ailesine dü-
zenlenen, ikamet ve kimlik ile ayrıcalık ve bağışıklıklar açısından temel belge nite-
liği taşır”: Türkiye’deki Yabancı Misyon Personeli Kimlik Kartı Yönetmeliği, (RG,
10. 1. 2007, 26399), m. 4/1-f.
41 Anılan kişilerin Türkiye’de ikamet tezkeresi almak zorunda olmadıkları YİSK’nda
şu şekilde düzenlenmiştir: “Türkiye’de görevli yabancı devletlerin siyasî veya
konsolosluk resmî memurları ve aileleri görev süresi boyunca ikamet tezkeresi
almak zorunda değildir” : YİSK m. 28/1.
42 “Diplomatik ve konsüler temsilciler, uluslararası örgüt memurları gibi “resmî”
sıfatlı kişilerden oluşan bu kümeye giren yabancılara kendi durumları için özel
olarak kabul edilmiş, uluslararası ve ulusal hukuk kuralları öncelikle uygulanır”:
Aybay, (Yabancılar), s. 36. Türkiye’nin de taraf olduğu Diplomatik İlişkiler Hak-
kında Viyana Sözleşmesi (1961) (RG, 24. 12. 1984, 18815) ve Konsolosluk İlişki-
leri Hakkında Viyana Sözleşmesi (1963) (RG, 27. 10. 1975, 15369), diplomatik ve
konsüler temsilcilerin ayrıcalık ve bağışıklarının belirleyen temel sözleşmelerdir.