TBB Dergisi 102. Sayı

İpoteğin Alacak Bakımından Kapsamı

178

İpoteğin alacağa bağlılığı ve alacağın hukuki akıbetine tabi olma-

sı yanında, teminat altına alınan alacak miktarının gösterilmiş olması

aranmasına rağmen; alacağın, doğmuş veya henüz doğmamış olabil-

mesi yanında, şarta bağlı, miktar bakımından belirsiz veya değişken

olması da mümkündür

. Bu bakımdan, alacağa bağlılık ve belirlilik

ilkeleri, esnetilmekte; ancak ferilik tamamıyla terk edilmeyerek, alaca-

ğın, teminata başvurulduğu sırada mevcut olması gerektiği şeklinde

anlaşılmaktadır

. Alacağın doğmuş ve miktarının belirli olması du-

rumunda anapara ipoteği (sabit ipotek, adi ipotek, karz ipoteği, kesin

borç ipoteği) mevcut olurken; henüz doğmamış veya doğmuş olmakla

birlikte miktarı belirsiz olan alacak da ipoteğin teminat sağladığı en

yüksek sınır belirlenerek, üst sınır ipoteği (limit ipoteği, azami meblağ

ipoteği, maksimal ipotek) tesis edilerek teminat altına alınır

. Böyle-

likle, belirlilik ilkesi yerine getirilmiş olur

. Elbette ki bu şekilde hem

üst sınır ipoteğinin kurulmasının mümkün olması, hem de yabancı

para üzerinden ipotek tesis edilebilmesi, belirlilik ilkesi zedelemekte

ve bu ilkenin, mutlak bir biçimde uygulanmadığını göstermektedir

İpoteğin alacak miktarının gösterdiği belirliliğe göre anapara ve üst

sınır ipoteği olarak kurulması, teminat altına alınan alacağın kapsamının

tayin edilmesi bakımından, önemli farklılık gösterir. Nitekim taşınma-

zın değerine başvurulmasında, takibe konu edilecek miktar, hangi ala-

cak kalemlerinin talep edilebileceği ve bunun sınırı, söz konusu ayrıma

nazara alınmadan itirazın reddolunması isabetsiz…”

Yargıtay 12. HD, E. 1988/11587,

K. 1989/6686, T. 1. 5. 1989; Kazancı İçtihat Bankası.

18 Kaynar, s. 14-15, 31; Davran, s. 46; Gürsoy, Eren, Cansel, s. 1022, 1028; Esener,

Güven, s. 428; Erman, s. 168; Kuntalp, İpotek, s. 16 vd. ; Oğuzman, Seliçi, Oktay-

Özdemir, s. 720 vd. ; Helvacı, İpotek Hakkı, s. 6, 139 vd. ; Sarı, s. 966, 979; Gülekli,

s. 76 vd. ; Karahasan, Eşya Hukuku, s. 206-207; Şener, s. 6-7.

19 Kuntalp, İpotek, s. 16.

20 Oğuzman, Seliçi, Oktay-Özdemir, s. 720-721; Köprülü, Kaneti, s. 284, 287; Esener,

Güven, s. 433-434, 455; Akipek, Akıntürk, s. 757, 760; Atilla Altop,

“4489 Sayılı

Kanuni Faiz ve Temerrüt Faizine İlişkin Kanunda Değişiklik Yapılması Hakkında Ka-

nun Çerçevesinde İpoteğin Alacak Bakımından Kapsamı ve Anapara İpoteği – Limit (Üst

Sınır) İpoteği Ayrımının Uygulamaya Yansıyan Sonuçları”

, Prof. Dr. Aysel Çelikel’e

Armağan, Milletlerarası Hukuk ve Milletlerarası Özel Hukuk Bülteni, Yıl: 19-20,

Sayı: 1-2, 1999-2000, s. 12-13; Helvacı, İpotek Hakkı, s. 141 vd. ; Kuntalp, İpotek, s.

16 vd. ; Ertaş, s. 525, 548; Erman, s. 161-162, 168; Karahasan, Eşya Hukuku, s. 206-

207; Sarı, s. 966; Şener, s. 29 vd. ; Eraslan, s. 67.

21 Sarı, s. 966; Gülekli, s. 93; Acar, Uyarlama, s. 480; Günel, s. 249; Argun Sünkitay,

“Alacağın Ferileri Bakımından Taşınmazmal Rehninin Kapsamı”

, İstanbul Barosu Der-

gisi, Yıl: 1974, Mayıs Haziran, Sayı: 3, s. 479.

22 Acar, Uyarlama, s. 480, 482; Barlas, Ayni Teminatlar, s. 213, 216.