TBB Dergisi 102. Sayı

İpoteğin Alacak Bakımından Kapsamı

184

3. Faiz

a. Genel Olarak

İpoteğin hangi faiz kalemlerini teminat aldığının belirlenmesin-

den önce, faize ilişkin bazı temel kavramların açıklanmasında fayda

görmekteyiz.

Faiz, belirli bir miktar parayı ödemekle yükümlü olan borçlunun,

alacaklının söz konusu paradan yoksun kalması nedeniyle, bir hukuki

işlem ya da kanun hükmü uyarınca, ödemekle yükümlü olduğu karşı-

lıktır

. Faiz ödeme borcunun doğumu için öncelikle bir para borcunun

varlığı gerekli olup

; faizin ulaşacağı miktar, süre ve belirli bir oran

göz önünde bulundurularak tayin edilir

. Faiz, esas olarak, anapara

alacağının bir parçası olmayıp, anaparadan ayrı olarak dava ve takip

konusu edilebildiğinden ondan bağımsızdır; ancak bir para borcuna

bağlı olarak ortaya çıkması ve kural olarak borcun sona ermesi ile faiz

borcunun da sona ermesi (TBK m. 131 [eBK m. 113]) nedeniyle, anapa-

ra alacağına bağlı (feri) niteliğe sahip, bir yan edimdir

Para borcunun varlığı nedeniyle kendiliğinden, faiz borcunun or-

taya çıkması mümkün olmayıp; bunun için bir hukuki işlemin ya da

45 Doktrinde yapılmakta olan tanımlar için bkz. M. Kemal Oğuzman, M. Turgut Öz,

Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt I, 9. Bası, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2011,

s. 322; Mehmet Helvacı, Borçlar ve Ticaret Kanunu Bakımından Para Borçlarında

Faiz Kavramı, İstanbul: Beta, 2000, s. 64 vd. ; Nami Barlas, Para Borçlarının İfasın-

da Borçlunun Temerrüdü ve Bu Temerrüt Açısından Düzenlenen Genel Sonuçlar,

İstanbul: Kazancı, 1992, s. 124 vd. ; Selahattin Sulhi Tekinay, Sermet Akman, Ha-

luk Burcuoğlu, Atilla Altop, Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı,

İstanbul: Filiz Kitabevi, 1993, s. 786 vd. ; Fikret Eren, Borçlar Hukuku Genel Hü-

kümler, 13. Baskı, İstanbul: Beta, Eylül 2011, s. 939 vd. ; Haluk N. Nomer, Borçlar

Hukuku Genel Hükümler, 10. Bası, İstanbul: Beta, 2011, s. 201; Hüseyin Hatemi,

Emre Gökyayla, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul: Vedat Kitapçılık, 2011, s.

261-217; Ahmet M. Kılıçoğlu, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 14.

Bası, Ankara: Turhan Kitabevi, Temmuz 2011, s. 594 vd. ; Mustafa Reşit Karahasan,

Sorumluluk Hukuku, Sözleşmeden Doğan Sorumluluk, İstanbul: Beta, 2003, s. 153;

Murat Aydoğdu,

“6098 Sayılı Türk Borçlar Kanununda Faiz ile İlgili Düzenlemeler”

Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, Cilt: 12, Sayı: 1, s. 86.

46 Barlas, Temerrüt, s. 137 vd. ; Helvacı, Faiz Kavramı, s. 48; Kılıçoğlu, s. 594.

47 Eren, s. 939; Tekinay, Akman, Burcuoğlu, Altop, s. 788; Barlas, Temerrüt, s. 125;

Helvacı, Faiz Kavramı, s. 63; Karahasan, Sözleşmeden Doğan Sorumluluk, s. 153,

156; Sarı, s. 971.

48 Barlas, Temerrüt, s. 125; Helvacı, Faiz Kavramı, s. 50 vd. ; Oğuzman, Öz, s. 323;

Eren, s. 939-940; Tekinay, Akman, Burcuoğlu, Altop, s. 786; Hatemi, Gökyayla, s.

217-218; Nomer, s. 201-202; Karahasan, Sözleşmeden Doğan Sorumluluk, s. 154-

155; Kılıçoğlu, s. 596-597; Aydoğdu, s. 87-88.