TBB Dergisi 102. Sayı

İpoteğin Alacak Bakımından Kapsamı

186

için para borcunun ifasında temerrüde düşmesi yeterli olup, ayrıca

kusurlu bulunması ve bir zararın doğmuş olması aranmaz

. Diğer

yandan, tarafların anlaşmasına gerek olmaksızın, borçlunun borcunu

zamanında ifa etmemesi nedeniyle, doğrudan kanundan doğmakla,

kanuni faiz niteliği gösterir

TBK’ nin 387. maddesinde (eBK m. 307) ticari olmayan tüketim

ödüncü (karz) sözleşmesinde, anapara faizinin talep edilebilmesi için

taraflarca kararlaştırılmış olması gerektiği; ticari tüketim ödüncü söz-

leşmesinde ise taraflarca kararlaştırılmamış olsa bile faiz talep edilebi-

leceği belirtilmiştir. Görüleceği üzere, ticari olmayan tüketim ödüncü

sözleşmesinde, anapara faizinin doğumunu bir hukuki işlem sağla-

makla, sözleşmesel faiz niteliği söz konusu iken ticari olmayan tüke-

tim ödüncü sözleşmesinde anapara faizi, kanuni faiz teşkil eder

Faiz borcunun doğumunun hukuki işleme ya da kanuna dayan-

ması ile faiz oranının hukuki işlem veya kanun ile tayin edilmesi birbi-

rinden farklıdır

. Bu bakımdan, örnek olarak bir sözleşmede tarafların

para borcuna ilişkin temerrüt faizi oranını, sınırlar içerisinde kalmakla

birlikte, kanunda öngörülen orandan daha yüksek olarak kararlaştır-

maları halinde, söz konusu temerrüt faizi, sözleşmesel faiz niteliği ka-

zanmaz; sözleşmeyle kararlaştırılan sadece faiz oranıdır.

TMK’ nin 852. maddesinde tarafların, sınırlayıcı hükümler saklı

kalmak kaydıyla, faiz oranını diledikleri gibi kararlaştırabilecekleri ifa-

de edilmiştir. 3095 sayılı Kanun’un 1. maddesi uyarınca anapara faizi,

sözleşmede aksi kararlaştırılmadıkça, yıllık yüzde dokuz oranı üzerin-

de hesaplanır. Temerrüt faizi oranı da sözleşmede kararlaştırılmamış

olması halinde, anapara faizinin tabi olduğu orana göre tayin edilir

(3095 sayılı Kanun m. 2). Sözleşmede, anapara faizi oranına yer veri-

lirken, temerrüt faizi oranına yer verilmemesi ve bu oranın, mevzuat

hükümlerine göre talep edilebilecek olan temerrüt faizi oranından faz-

den Doğan Sorumluluk, s. 154, 320; Kılıçoğlu, s. 675.

56 Oğuzman, Öz, s. 520; Tekinay, Akman, Burcuoğlu, Altop, s. 929-930; Barlas, Te-

merrüt, s. 127-128; Helvacı, Faiz Kavramı, s. 102; Sarı, s. 971; Eren, s. 1056; Karaha-

san, Sözleşmeden Doğan Sorumluluk, s. 332; Nomer, s. 247-248; Kılıçoğlu, s. 675;

Günel, s. 256.

57 Barlas, Temerrüt, s. 125; Eren, s. 1055.

58 Helvacı, Faiz Kavramı, s. 97; Barlas, Temerrüt, s. 125.

59 Oğuzman, Öz, s. 324.