309 / 473
Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinde 3. Kişinin (Alıcı) Hak ve Sorumlulukları
308
yüklenici üçüncü kişiye ancak arsa sahibinden neyi hak kazanmış ise onu tem-
lik edebilir. Gerçekten temlik sözleşmesinin konusu bir borç ilişkisinden doğ-
muş olan alacak ne ise odur. Az yukarıda da sözü edildiği üzere davacıların
istemlerinin dayanağı alacağın temlikine ilişkin Borçlar Kanunu’nun 162 ve
devamı maddeleridir. Temlik işlemi nedeni ile alacak ve ona bağlı olan bütün
yan ve öncelikli haklar devralana geçer. Yine temlik işleminin yapıldığı ana
kadar temlik sözleşmesinin dışında olan ve işlemin tarafı olmayan arsa sahibi
temlik işleminde haberdar olunca
temlik işleminin yapıldığı andan itiba-
ren tarafı
olur. Arsa payı devri karşılığı inşaat yapım sözleşmesinden kay-
naklanan haklarını ona karşı (üçüncü kişiye) ileri sürer hale gelir. Şayet tem-
lik edilen alacağın dayanağı olan davalılar arasındaki borç ilişkisi (arsa payı
karşılığı inşaat sözleşmesi) yüklenici bakımından ifa edilmemişse, üçüncü kişi
yüklenicinin ifa etmediği borç miktarı kadar arsa sahibine karşı sorumludur.
Bu neden ile borçlu temlik yapılmamış olsaydı eski alacaklısına (yükleniciye)
ne gibi defilerde bulunma imkanına haiz idiyse bu defileri yeni alacaklıya (te-
mellük eden üçüncü kişiye) karşı da ileri sürebilir. (B. K. m. 167)
Aksinin
düşünülmesi halinde arsa sahibine karşı sözleşmedeki edimlerini bü-
tünü ile yerine getirmeyen yüklenici, arsa sahibinin rızası gerekmeden
yaptığı temlik işleminden dolayı borçlarından kurtulacak arsa sahibi
olan tarafın mal varlığında ise sebepsiz azalma olacaktır. Kuşkusuz
temlik yolu ile ifayı talep eden üçüncü kişi temlik sözleşmesinin dışın-
da arsa sahibine bazı ödemeler yapmak zorunda kalmış ise yüklenici
ile var olan temlik sözleşmesine dayanarak bunların istirdatını ancak
yükleniciden isteyebilir
. Bütün bu açıklamalardan sonra kısaca söylemek
gerekirse, yüklenicinin borcu kapsamında kalan eserdeki ayıp ve eksikliklerden
ve koşullar yerinde ise arsa sahibinin isteyebileceği cezai şart alacağı ile söz-
leşmedeki diğer alacaklardan ve ayrıca kanundan kaynaklanan arsa sahibinin
diğer alacaklarından da ondan temellük edilen kişisel hakkın ifasını isteyen
üçüncü kişi de sorumludur. Diğer taraftan gerek mahkemelerce hükme bağ-
lanan, gerekse sulh yolu ile arsa sahibine ödenmesi kararlaştırılan gecikme
nedeni ile kira alacağı toplamı ve sözleşme maddesi gereği ödenmesi gereken
SSK primleri sorulup saptanarak bunların tutarı da arsa sahibine ödenmek
üzere depo ettirilmeden davacının yazılı olduğu şekilde kabulü de doğru değil-
dir.
”
(Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 20. 04. 2007 gün, 2007/427 Esas
ve 2007/4637 sayılı kararı)
27
27
Yargı Dünyası Dergisi Sayı:145 Yıl:2008 sh: 114–117