314 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Halis YAŞAR
313
ani edimli sözleşme tasfiyesi adaletsiz çözüm ve hakkın kötüye kullanı-
mını teşkil edebilirler. Bu neden ile ani. edimli olmasına rağmen sürekli
edimli sözleşme tasfiyesine ilişkin hükümlerin tatbiki gerekmektedir.
Sözleşmenin tasfiyesinde ani edim ve sürekli edim farkının tasfiye
kurallarını belirlediğini yukarıda değinmiştik. Ani edimli sözleşmede
kural olarak geriye etkili tasfiye gerçekleşir. Sürekli edimli sözleşmede
ise kural olarak ileriye etkili tasfiye gerçekleşir.
Ani edim kabulündeki geriye etkili fesihte sözleşmeden dönme
geriye etkili sonuç doğrurur. Sözleşme tarafları verdiklerini sebepsiz
zenginleşme kurallarına göre geri isteyebilirler. Yani sözleşmenin fes-
hi ile sanki hiç sözleşme yapılmamış gibi sözleşmemin başına dönülür.
Alıcı ödediği parayı satıcı da malı geri alır.
36
Sürekli edimli sözleşmelerde sözleşmenin sona erdirilmesi ile-
ri etkili sonuçlar doğurur. Bu durumda borçlunun daha önce yerine
getirdiği sürekli edimler geçerliklerini muhafaza ederler. Kat karşılığı
inşaat sözleşmelerinde ileriye etkili fesih müteahhit inşaatı bitirdiği
oranda hissesine düşen arsa payı veya bağımsız bölüm talep edebile-
cektir. Fesih anına kadar sözleşme hükümleri ifa edilen edimler ora-
nında geçerli kabul edilip ifa ve tasfiye buna göre yapılır.
37
Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 25. 01.
1984 gün, 1984/3 esas ve 1983/1 sayılı kararı ile konu şu şekilde çö-
zülmüştür. İstisna sözleşmesinin bir türü olan inşaat sözleşmelerine
müteahhidin kendi kusuru ile işi muayyen zamanda bitirmeyerek
temerrüde düşmesi nedeni ile sözleşmenin iş sahibi tarafından feshi
halinde uyuşmazlığın kural olarak Borçlar Kanunu 106–108 maddeleri
hükümleri çerçevesinde çözümlenmesi gerekeceğine ancak olayın ni-
teliği ve özelliğinin haklı gösterdiği durumlarda Medeni Kanun’un 2.
maddesi hükmü gözetilerek sözleşmenin feshinin ileriye etkili sonuç
doğuracağına karar verilmişti. Bu tasfiye şekli uygulamada hâkim dü-
şünce oluşmuştur.
36
SÜTÇÜ Nezih Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Feshinde Menfi Zararın Kapsa-
mı Yargı Dünyası Sayı:134 sh. 9,
SELİMOĞLU Y. Engin Eser Sözleşmesi ve Kav-
ramlar Faruk Ereme Armağan sh. 687–688
37
SÜTÇÜ Nezih Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinin Feshinde Menfi Zararın
Kapsamı Yargı Dünyası Sayı:134 sh. 11, SELİMOĞLU Y. Engin Eser Sözleşmesi ve
Kavramlar Faruk Ereme Armağan sh. 687–688