310 / 473
TBB Dergisi 2012 (102)
Halis YAŞAR
309
“Kısaca bir tanımlama yapmak gerekirse alacağın temliki borçlunun rı-
zası gerekmeksizin eski alacaklı (yüklenici) ile yeni alacaklı (davacı üçüncü
kişi)arasından Borçlar Kanunu 163. maddesi hükmü gereğince yazılı olarak
yapılması zorunlu bir tasarruf işlemidir.
Kuşkusuz alacağın temliki ile
ancak hak kazanılan (gerçek alacak) temlik edilebilir. Başka bir an-
latım ile, borçlundan kazanılmış bir hak yoksa salt alacağın temliki
işlemi yapılmış olması yeni alacaklıya temlik işlemine dayanarak
talep yetkisi vermez.
Diğer taraftan Borçlar Kanunu’nun 167. maddesi
uyarınca temlik işleminden sonra ifanın kendisinden talep edilmesi halinde
borçlu, temlik işlemi yapılmamış olsa idi eski alacaklıya karşı ne gibi bir itiraz
ve defide bulunacak idi ise aynı itiraz ve defileri yeni alacaklıya karşı da ileri
sürebilir. Değişik bir söyleyiş ile arsa payı karşılığı inşaat yapım sözleşmesin-
den kaynaklanan haklar yeni alacaklıya karşı iler sürülebilir hale gelir. Diğer
taraftan belirtilmelidir ki eser sözleşmeleri iki tarafa hak ve borç yükleyen ani
edimli sözleşmelerdendir. Bir sözleşmenin iki tarafa hak ve borç yüklüyor ol-
ması demek iki tarafın da o sözleşmeden dolayı hem alacaklı hem de borçlu
olması demektir. Ani edimli sözleşmelerde eserin tesliminden önceki bütün
çalışmalar eseri meydana getirme çalışmalarıdır. Borçlar Kanununun 364.
maddesi gereğince de aksine sözleşme hükmü yoksa eser bedeli (somut olayda
bağımsız bölüm tescili istemi) ancak eserin teslimi ile istenebilir
.
”
(Yargıtay
14. Hukuk Dairesi’nin 05. 03. 2009 gün, 2009/1786 Esas ve 2009/2803
sayılı kararı)
28
“Yüklenici ve ondan daire satın alan kişiler, ancak yüklenicinin edimini
yerine getirmesi halinde kazanacakları şahsi hak nedeni ile arsa sahiplerine
karşı tapu iptali ve tescil davası açabilirler. İnşaattaki eksikler iskân ruhsatı-
nın alınmasını olanak vermeyen şekilde ise yüklenici edimini yerine getirme-
diğinden ondan daire satın alanlar davacı davalı arsa sahiplerinden tescil is-
teyemez. ”
(Yargıtay 14. Hukuk Dairesi’nin 22. 09. 2004 gün, 2004/5796
Esas ve 2004/6057 sayılı kararı)
29
Yükleniciden temellük edilen kişisel hakkın dava edilerek arsa sahibine
karşı ileri sürülmesi halinde mahkemece tüm bu yönler üzerinde durulmalı,
yüklenici, üçüncü kişi davacıya ancak hak kazandığını devir ve tem-
lik edebileceğinden bu husus duraksamaksızın saptanmalıdır.
Bütün
28
Yargıtay Kararları Dergisi Cilt:36, Sayı:4 Yıl:2010 sh: 656–659
29
Yargı Dünyası Dergisi Sayı:109,Yıl:2005 sh: 128-130