111 / 505
Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları
110
dir. Kusurlu fiilin objektif bakımdan hizmetle ilgisinin olup olmaması, hizmetin
safhalarından birini oluşturup oluşturmaması önemli değildir. Kamu görevlisinin
kötü niyeti ve kastı, kusurunun kişisel kusur sayılması için yeterlidir. Bkz.Onar
Sıddık Sami,
İdare Hukukunun Umumi Esasları
, C.III, İstanbul 1966, s.1699-1702; Dü-
ren Akın,
İdare Hukuku Dersleri
, Ankara 1979, s.296-297; Gözübüyük Şeref/Tan Tur-
gut
,
İdare Hukuku
, C.1, Genel Esaslar, 6.Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2008, s.851,
Günday,
s.374-376; Özgüldür Serdar,
“
İdarenin Hukuki Sorumluluğu ve Tam Yargı
Davaları”,
Günışığında Yönetim (Özay İl Han)
, İstanbul 2004, s.867-868
“
Kamu görevlilerinin, açıkça ve kolayca hizmetten ayrılabilen tasarruf ve hatalarının kötü
niyet ve maksatla ilgiliye zarar vermek veya kamu yararı dışında özel çıkarlar sağlanmak
için bilerek yani kasten yapılan işlem ve eylemlerle bağışlanamıyacak ölçüde ağır kusur teş-
kil eden açık şekilde hukuka aykırı fiil ve muamelelerden ibaret olduğu Yargıtay ve Danış-
tay içtihat ve uygulamalarında kabul edilmektedir. Bu uygulamaya göre kamu personeli
bilerek ve isteyerek yetkisini kötüye kullanır veya mevzuata açık ve kesin olarak belirlenmiş
bulunan görev ve yetki alanını ve sınırlarını aşar yahut idarenin işlev alanı dışına çıkarsa,
kişisel eylem ve kusur işlemiş ve kendi sorumluluğuna yol açmış sayılmaktadır.
” AYM,
E.1974/42, K.1975/62, 25.03.1975, RG 03.06.1975, 15254
“
Kamu görevlisinin görev ve yetkilerinden, resmi sıfatından ayrılabilen; başka bir anla-
tımla, suç biçimine dönüşerek idari olma niteliğini yitiren eylem ve işlemlerinin, yukarıda
belirtilen Anayasal korumanın dışında kaldığını ve dolayısıyla, doğrudan doğruya kamu
görevlisine karşı şahsi kusuruna dayanılarak adli yargı yerinde tazminat davası açılabilme
olanağı bulunduğunu da belirtmek gerekir
”
Uyuşmazlık Mahkemesi, Hukuk Bölümü, E.1999/28, K.1999/37, 06.12.1999
“Kişisel kusur, memur veya kamu görevlisinin kamu görevini yerine getirirken, idare fonk-
siyonuna, kamu görevi gerek ve koşullarına aykırı ve yabancı olan, bu nedenle idareye yönel-
tilip, yüklenemeyen doğrudan doğruya memur veya kamu görevlilerine yüklenen memurun
kişisel sorumluluğunu gerektiren tutum ve davranışlardır. Hizmete yabancı olan ve hizmet-
le birleşmeyen kusur kişisel kusur olarak kabul edilmelidir....
...Kişisel kusur ile hizmet kusuru ayrımında şu ölçütler kullanılabilir.
1- Eylem ve kusurlarının hizmetten açıkca ve kolayca ayrılabilmesi,
2- Kötü niyetle üçüncü kişiye ya da kuruma zarar vermenin amaçlanması,
3- Kendisine ya da başkasına özel çıkar sağlanması,
4- Bağışlanmayacak ölçüde işlem ve eylemlerde ağır kusur bulunması,
5- Yetkinin bilerek ve isteyerek kötüye kullanılması,
6- İdarenin görev alanı dışına çıkılması hallerinde memur veya diğer kamu görevlisinin
kişisel kusurundan söz edilebilir.
Hemen belirtelim ki hukuka ve yasa kurallarına açıkca karşı gelinmesi, yargı kararlarının
uygulanmaması, kin, garez, düşmanlık vs. gibi duygularla hareket edilmesi kişisel kusur
için, yani memur ve kamu görevlisinin tazminatla sorumlu tutulması için yeterlidir. Me-
mur veya diğer kamu görevlisinin görevini yaparken ihmal, dikkatsizlik ve tedbirsizlik,
özensizlik, gözetim ve denetim görevini ihmal sonucu ortaya çıkan zararlar da kişisel kusur
kapsamına girer. Kişisel bir kusur olarak nitelendirilebilecek bir eylem yahut işlemin varlığı
halinde sorumluluktan söz edilebilecektir. Burada sözü edilen kusur kasdi olabileceği gibi
ihmali nitelikte de olabilir.”
Y.H.G.K., E.2002/4-993, K.2002/1052, 11.12.2002
“Somut olgularla izah edilmek istenirse; idare ajanının kin, hınç, düşmanlık ve benzeri duy-
guların etkisi altında kalarak işlediği fiiller ile, emredici yasa kurallarına ve hukuka açıkça
karşı gelme (Bkz. 22.10.1979 gün, 1978/ 7 E. 1979/2 K. sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında
saptandığı üzere Danıştayca verilen Yürütmenin Durdurulması yada iptaline ilişkin karar-
ların uygulanmaması ) tutum ve davranışları kişisel kusuru oluşturur. Gerek öğretide ve
gerekse yargısal kararlarda “personelin” kişisel eylem ve davranışları idari eylem ve işlem
sayılmamış, kişisel kusura dayanan davaların inceleme yerinin Adalet Mahkemeleri olduğu
kabul edilmiştir (Bkz. Anayasa Mahkemesinin 25.3.1975 günlü 1974/42 E., 1975/62 K.