237 / 505
Siyaset ve Anayasal Yabancılaşma:Etik İlkelerin Türk Hukukuna Uyarlanması Problemi
236
B. Etiğin Ahlaktan Ayrıştırılmasında ve Normatif Disiplinler
Dışında Kavranmasında Yabancılaşma Analizinin Önemi
İnsana ilişkin tüm süreç ve olgularda olduğu gibi, siyaset ve hu-
kuk alanlarında da etik problemlerin “yabancılaşma” analizleri aracı-
lığıyla çözülmesi imkân dâhilindedir. Çünkü iyi bir siyasetçi olmak,
siyaset kavramının etimolojisine gönderme yapılırsa “iyi bir seyislik”
12
ve yine seyislik kök-anlamına sahip “mareşallik”
13
veya Süleyman
Demirel ile hatırlanan “Atın üzerinde uzun süre düşmeden kalmak”
anlamına mı gelecektir?
14
Keza “Üç kaz bile güdemeyenin siyasete so-
yunması” siyaset bakımından abesle iştigal mi sayılacaktır?
15
Bu soru-
lar, aslında siyasetin etik olup olmadığı probleminin birer ifadesidir.
Machiavelli’nin ünlü yapıtındaki
16
“başarılı siyasetçi” formülasyonla-
rı, siyaset biliminin “bilimselliğini kanıtlıyorsa”
17
; “kardeş katli vacip-
tir” fetvasıyla “siyaseten katli” hukukileştiren siyasetin ve “hukuk”un
“ahlaka aykırı” bir yabancılaşma sayılmaması gerekir.
18
Etik bakışa
göre ise “siyaset” bu ise, hiç kimsenin “siyasetçi” olmaması gerekir.
Pozitivizmin doruğa çıktığı 18. Yüzyıl’dan 20. Yüzyıl’ın sonlarına
kadarki süreçte her disiplinin, sübjektif ve göreceli sayarak etiği kü-
çümsediği ve kendine içkin normlar, ilkeler ve değer yargıları dışında
gördüğü için reddettiği, buna alternatif olarak ise “meta-etik” analiz-
leri yücelttiği de ortadadır. Olgunun, “olan”ın sadece “fotoğrafını çek-
me” işleviyle açıklanması, en çok antropolojik/sosyolojik yaklaşımın
karakterine yapışıktır. Bununla birlikte bilimsellik, “
(
…
),
tüm bilimsel
12
Bülent Daver,
Siyaset Bilimine Giriş,
Doğan Yay., Ankara 1969, s. 3.
13
Cemal Bali Akal,
İktidarın Üç
Yüzü, Dost Kitabevi Yay., Ankara 2005, s. 201.
14
Nilgün Cerrahoğlu, “Demirel’i Mumla Aramak”,
Cumhuriyet Gazetesi,
28.10.2012
( http://www.cumhuriyet.com.tr/?hn=374430 ,son erişim tarihi:
13.02.2013).
15
Mehmet Şeker, “Üç Kaz Versen Güdemez”,
Yeni Şafak Gazetesi,
30.10.2012 (http://
www.yenisafak.com.tr/yazarlar/MehmetSeker/uc-kaz-versen-gudemez/1255,son erişim tarihi:
13.02.2013).
16
Niccolo Machiavelli,
The Prince
, Oxford University Press (Oxford World’s Clas-
sics), New York 1998. İki ayrı Türkçe çeviri için: Machiavelli,
Hükümdar(Prens),
Çev. Anita Tatlıer, Göçebe Yay., İstanbul 1997; Machiavelli,
Hükümdar (Il Princi-
pe)
, Çev. H.Kemal Karabulut, Sosyal Yay., İstanbul 1998. Özellikle yapıtın VIII.
Bölümü’nde yapılan meta-etik saptamalar, başarılı siyasette erdemden yoksun
araçlar kullanmanın “Makyavelizm” olarak adlandırılmasına yol açmıştır (Meh-
met Ali Ağaoğulları, Levent Köker,
Tanrı Devletinden Kral Devlete
, İmge Kitabevi
Yay., Ankara 1991, s. 165, 166).
17
Ağaoğulları, Köker, s. 166, 167.
18
Ahmet Mumcu,
Osmanlı Devletinde Siyaseten Katl,
Birey ve Toplum Yay., Ankara
1985,
özellikle bkz.
s. 109.