278 / 505
TBB Dergisi 2013 (105)
Hayrunnisa ÖZDEMİR
277
olabilir
63
. Burada gerçekleşen zararlara manevi zararlar da dahildir
64
.
Borçlunun, yardımcı kişinin verdiği zararlardan sorumluluğunun do-
ğabilmesi için sorumluluğa sebep olan ifa fiiline yardımcı şahsın katıl-
masına izin verilmesi gerekir. Aksi takdirde borçlunun sorumluluğu
söz konusu olmaz
65
. Alcaklıya verilen zarardan borçlunun sorumlu
olabilmesi için zarar borcun ifası anında verilmiş olmalı ve zarar verici
fiil ayrıca borca aykırılık teşkil etmesi gerekir
66
.
Yardımcı şahıs alacaklıya karşı vermiş olduğu zarar gördüğü işle
tesadüfi verilmiş bir zarar ise yani zarar işin görülmesi vesilesi ile ve-
rilmiş ise, TBK. m. 116 uygulanmaz
67
.Yardımcı şahsın fiilinden dolayı
ortaya çıkan zararın ifa dolayısıyla mı yoksa ifa vesilesi ile mi işlendi-
ğinin tespitinde, borçlunun neyi veya neleri ifa etmek zorunda oldu-
ğunu araştırmak gerekir. Zarar verici olay borçluya ait bir ifa yükümü-
nü ihlal ediyorsa, o zaman zararın ifa dolayısıyla gerçekleştiği kabul
edilir. Ancak, berber kalfasını müşterisine tıraş için göderir ve kalfa
müşterinin saatini çalarsa burada borçlunun yardımcı kişiden dolayı
sorumluluğu söz konusu olamaz
68
. Çünkü saatin çalınması fiili borçlu
tarafından borçlanılan bir edim değildir. Ancak borçlunun edimi ala-
caklının eşyalarının muhafazasını sağlamak olsaydı bu durumda borç-
lu yardımcı şahsın fiilinden sorumlu olurdu
69
. Ayrıca, yardımcı şahsın
alacaklı olmayan kişiye zarar vermesi durumunda da yine TBK. m. 116
gereği borçlunun sorumluluğu söz konusu olmaz
70
.
Borcun ifası sebebiyle zarar gören alacaklı ile yardımcı kişi ara-
sında önceden kurulmuş bir sözleşme ilişkisi mevcut değildir. Bura-
da, yardımcı kişinin alacaklıya verdiği zarar, borçlunun borcunu ihlal
teşkil etmemekle beraber TBK. m. 66’nın kapsamına giriyorsa, borçlu
borç ilişkisi dolayısıyla değil, haksız fiil hükümlerine göre sorumlu
olur. Bu sebeple, doğan zarar sebebiyle alacaklı, yardımcı kişiyi söz-
leşmeye aykırılıktan dolayı sorumlu tutamaz. Çünkü yardımcı kişinin,
filinden TBK. m. 116’ya göre sorumlu olabilmesi için yardımcı kişinin
63
Weber, PN. 10 vd, Art. 101 OR; Spiro, 218 ff; von Tuhr/Escher, 110.
64
Sağlam, 166.
65
Koller, PN. 245 ff, 72; Weber, PN. 105, zu Art. 101 OR.
66
BGE 92 II 15; Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, 1198; Oğuzman/Öz, 467.
67
BGE 88 II 430.
68
Tekinay/Akman/Burcuoğlu/Altop, 1200.
69
BGE 99 II 96.
70
Becker, PN. 18 zu Art. 101 OR.