275 / 505
Hekimin Fiilinden Dolayı Zarar Gören Üçüncü Kişinin Hastaneye Karşı ...
274
Bunların yanısıra, kanuni temsilcilerin veli veya vasinin yardım-
cı kişi olup olamayacakları, yardımcı kişiye ilişkin kuralların kıyasen
onlara uygulanabilmesi tartışmalıdır
52
. Yardımcı kişi olamayacaklar
ise, hayvanlar, aletler, makinalar yani fiil ehliyetine sahip olmayan-
lardır
53
.
D. Yardımcı Kişinin Alacaklıya Borca Aykırı
Bir Davranışla Zarar Vermiş Olması
Borçlunun yardımcının eylemlerinden sorumlu tutulmasının se-
bebi, borcun ifasından kaynaklanmaktadır. Bu sebeple, yardımcı kişi-
nin eyleminden sorumluluk, ancak borcun ifasıyla ilgili ise, söz konu-
su olabilir. Bunun sonucu olarak yardımcı kişinin alacaklıya verdiği
zarar borcun ifasıyla ilgili değilse borçlunun bundan sorumluluğu
söz konusu olamaz. Bu görüş, Türk İsviçre hukukunda da hakim olan
görüştür. Bu görüşün dayanak noktası ise, kanun metninde yer alan
“…
onların işi yürüttükleri sırada diğer tarafa verdikleri zararı gidermekle
yükümlüdür
” cümlesidir. Hakim olan görüş, ortaya çıkan zarar ile yar-
dımcı kişinin fiili arasında fonksiyonel bir bağın olmasıdır
54
. Bu bağ
olmazssa zaten yardımcı kişinin fiilinden borçlu da sorumlu olmaz. Bu
bağın içeriği olarak, borçlu ile alacaklı arasında bulunan borç ilişkisin-
den doğan yükümlülüklerin ihlalini yani borçlanılan edim imkansız
hale gelmeli, hiç veya gereği gibi yerine getirmeme ve borcun gecikmiş
olarak ifa edilmesi söz konusu olmalıdır
55
. Aynı zamanda borç ilişki-
sinden doğan edim yükümlerinin yansıra yan yükümlerin yani ifaya
yardımcı ve koruma yükümlerinin de ihlali gereği gibi ifa etmemenin
bir türü olarak kapsam geniş tutulmaktadır
56
.
52
Von Tuhr/Escher, 127 ff; Weber, PN. 56 Art. 101; Becker, PN. 2 Art. 101 OR; Spiro,
164; Koller, PN. 195; Tandoğan, 439; Oğuzman/Öz, 465; Eren, 1076.
53
Furrer/Wey, PN. 15 zu Art. 101 OR; Spiro, 209 ff; Gauch/Schleup/Schmid/Rey,
PN. 2918, 147; Wiegand, PN. 9; Weber, PN. 41 zu Art. 101 OR.
54
Spiro, 231; Schwenzer, PN, 23.09, 146; Wiegand, PN. 10 zu Art. 101 OR; Furrer /
Wey, PN. 28 Art. 101 OR; Weber, PN. 121, zu Art. 101 OR; BGE 125 III 223, 225;
Eren, 1079; Kılıçoğlu, 646.
55
Von Tuhr/Escher, 126-127; Gauch/Schleup/Schmid/Rey, PN. 2873; BGE 92 II 18;
BGE 85 II 270.
56
Neuenschwander, 47; Guhl/Merz/Koller, 222-225-226; Wiegand, PN. 32 vd,
Art. 97 OR; Gauch/Schleup/Schmid/Rey, PN. 2874-2878, 140-141; BGE 92 II 18;
Şenocak, 170-171.