TBB Dergisi 105. Sayı

Sulh Hukuk – Asliye Hukuk Mahkemesi Ayrımının Anlam ve Önemi Üzerine Bazı Düşünceler

B. SULH HUKUK – ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

AYRIMINA YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER

VE BUNLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ

Sulh hukuk – asliye hukuk mahkemesi ayrımının kaldırılması ge-

rektiğini ileri sürenlerin görüşlerini

dayandırdıkları belli başlı gerek-

çeleri şu şekilde sıralamak mümkündür:

1. Sulh hukuk – asliye hukuk mahkemesi ayrımına yöneltilen ilk

eleştiri, 1086 sayılı Hukuk Usûlü Muhakemeleri Kanunu’nun yü-

rürlükte olduğu dönemde, her ne kadar, Kanun’da, sulh hukuk

mahkemelerinde, basit yargılama usûlünün uygulanacağı açıkça

belirtilmişse de, tatbikatta, bu mahkemelerde uygulanan yargıla-

ma usûlünün, esas itibariyle, asliye hukuk mahkemelerinde işlerlik

kazanan yazılı yargılama usûlüne yaklaştığı, dolayısıyla ortaya çı-

kan bu fiilî durumun, sulh hukuk – asliye hukuk mahkemesi ayrı-

mını gereksiz kıldığı yönündedir

Her şeyden önce, sulh hukuk mahkemelerinde, uygulanması ge-

reken basit yargılama usûlünün, pratikte, yazılı yargılama usûlüne

yaklaşır bir nitelik kazanmış olması, sulh hukuk – asliye hukuk mah-

kemesi ayrımının bir kusuru değil, ayrıma etkin bir biçimde işlerlik

kazandırma hususunda gereken özenin gösterilmemesinin ve genel

olarak bu bağlamda ihmâlî bir tutum takınılmasının doğal bir sonucu-

dur. Yargılama usûllerinin gereklerine riayet konusundaki özensizli-

ğin yahut takınılmış bulunan kayıtsızlığın faturası, sulh hukuk – asliye

hukuk mahkemesi ayrımına çıkartılamaz ve asla bu ayrımın önemini

kaybetmesi ve anlamını yitirmesi gibi bir sonucun ortaya çıkmasına

sebebiyet vermez. Uygulamada ortaya çıkan fiilî durum ile, sulh hu-

kuk – asliye hukuk mahkemesi ayrımının hedeflemiş olduğu temel

amaç arasında bir bağ ya da bağlantı kurulmaya çalışılması, sağlık-

lı ve doğru bir yaklaşım biçimi de teşkil etmez. Kaldı ki; 6100 sayılı

Kuru, B.: Sulh/Asliye Mahkemesi Ayrımı Kaldırılmalıdır (Makalelerim, İstanbul

2006, s.3-5), s.4-5; Kuru, B.: Hukuk Davalarının Uzaması Sebepleri (Makalelerim,

İstanbul 2006, s.99-116), s.106-107; Kuru, B.: Hukuk Davalarında Yargılamanın

Çabuklaştırılması İçin Alınması Gereken Tedbirler (Makalelerim, İstanbul 2006,

s.107-139), s.132-133; Yılmaz, E.: Aksak Adaletten İşleyen Adalete (Yeni Türkiye,

Yargı Reformu Özel Sayısı, 1996/10, s.470-493), s.477; Karslı, A.: Medeni Muhake-

me Hukuku, 3. B., İstanbul 2012, s.131.

Kuru – Sulh/Asliye Hukuk Mahkemesi Ayrımı, s.4; Yılmaz, s.477.