TBB Dergisi 105. Sayı

İş Hukuku Kapsamında Psikolojik Tacizin Değerlendirilmesi ve ...

bu görüş, bir takım yasal tanımlarda da yer bulmuştur. Örneğin, Ku-

zey Amerika’da psikolojik taciz üzerine ilk yasal düzenleme kabul edi-

len Quebec Eyaleti’ne ait İş Standartlarına Dair Kanun’da değişiklik

yapan 2002 tarihli düzenleme ile getirilen tanım uyarınca, işçide kalıcı

zararlı etki bırakan tek bir ciddi nitelikte

“benzer”

hareket de psikolo-

jik taciz kabul edilecektir

. Son olarak belirtmek gerekir ki, üzerinde

görüş birliği olan bir diğer husus psikolojik tacizin, işçiye karşı işveren

tarafından gerçekleştirilebileceği üzere o işyerinde çalışan diğer bir

işçi veya işçiler tarafından da gerçekleştirilebilir.

Hukukun, psikolojik taciz kavramına ilişkin ilgisi, her şeyden

önce, psikolojik tacizi doğuran olayların bireylerin kişilik haklarını

ihlal etmesine dayanır. Ancak bu davranışlar ile ihlal edilen haklar

sadece kişilik hakları değildir. Kişilerin sağlık haklarında olduğu gibi

çalışma hakları da bu davranışlar ile zarar görür.

III. İŞ HUKUKU KAPSAMINDA PSİKOLOJİK TACİZİN

DEĞERLENDİRİLMESİ

Psikolojik taciz olgusunun bireylerin birçok hakkını ihlal etmesine

karşın

, bu makalenin konusu itibarı ile burada çalışma hakkına ilişkin

müdahale ve buna karşı iş hukuku mevzuatında var olan hukuki mü-

cadele yolları üzerinde durulacaktır. Özel hukuka tabi çalışanlar genel

itibarı ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında kalmaktadırlar. Ancak bu

kapsamda olmamakla birlikte 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun,

854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun ve 212 sayılı Basın Mesleğinde Çalı-

Kanunun 81.18 sayılı bölümü uyarınca, psikolojik taciz, işçinin haysiyetini veya

psikolojik veya fiziki bütünlüğünü etkileyen ve işçi açısından zararlı bir iş ortamı

doğuran, tekrarlanan, düşmanca veya istenmeyen nitelikte olan davranış, sözsel

ifade, eylem veya vücut hareketi şeklindeki her türlü sıkıntı veren hareketi ifade

etmektedir.

Psikolojik taciz, Türk Ceza Kanunu kapsamında eziyet suçu, kişilerin huzur ve sü-

kununu bozma, hakaret, özel hayatın gizliliğini ihlal, tehdit, iş ve çalışma özgür-

lüğünün ihlali olarak değerlendirilebilir. Bu konuda ayrıntılı inceleme için bknz.

Burcu Özkul, İlker H. Çarıkçı, “Mobbing ve Türk Hukuku Açısından Değerlendi-

rilmesi”,

Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi

, C.

15, S. 1, 2010, s. 481-499. Ayrıca, psikolojik taciz eylemlerinin intihara yönlendirme

suçu, kasten yaralama suçu, eziyet suçu, cinsel saldırı ve cinsel taciz suçu, cebir

kullanma suçu, kişilerin huzur ve sükununu bozma suçu ve hakaret suçu kap-

samında değerlendirilmesi bakımından bknz. Mustafa Ruhan Erdem ve Benay

Parlak, “Ceza Hukuku Boyutuyla Mobbing”,

Türkiye Barolar Birliği Dergisi

, Sayı

88, Mayıs-Haziran 2010, s. 261-286.