59 / 505
İş Hukuku Kapsamında Psikolojik Tacizin Değerlendirilmesi ve ...
58
yapıldığında, psikolojik taciz, işverenin işçiyi gözetme borcuna ve eşit
davranma borcuna aykırılık taşımaktadır. İşçiyi işverene ve/veya iş-
verenin bir diğer işçisine karşı koruyucu yasal yollar da buna göre be-
lirlenmektedir
13
.
A. Psikolojik Taciz ile İhlal Edilen Yükümlülükler
1.
İşverenin İşçiyi Gözetme Borcuna Aykırılık
Psikolojik tacizin ihlal ettiği ilk yükümlülük, hizmet sözleşmesi-
nin niteliğinden kaynaklanan işverenin işçiyi gözetme (koruma) bor-
cudur. İşverenin işçiyi gözetme borcu yasal dayanağını hem Türk
Borçlar Kanunu’ndan hem İş Kanunu hem de 6331 sayılı İş Sağlığı ve
Güvenliği Kanunu’ndan almaktadır
14
.
818 sayılı Borçlar Kanunu zamanında, 332. madde kapsamında iş-
çinin iş görme yükümlülüğü çerçevesinde maruz kalacakları tehlike-
lere karşı işverenin gerekli tedbiri alması gerektiği düzenlenmekteydi.
Bu düzenleme de işverenin işçiyi gözetme borcunun temelini oluştur-
muştu. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu ise eski 332. madde yerine
“İşçinin Kişiliğinin Korunması”
başlıklı 417 ve devamı maddelerini ge-
tirmiştir. Bu maddenin önemi, psikolojik taciz terimine açıkça yer ver-
miş olması ve kişiliğin korunmasını yoruma yer vermeyecek biçimde
düzenlemesidir. Buna göre;
“İşveren, hizmet ilişkisinde işçinin kişiliğini korumak ve saygı göster-
mek ve işyerinde dürüstlük ilkelerine uygun bir düzeni sağlamakla, özellik-
le işçilerin psikolojik ve cinsel tacize uğramamaları ve bu tür tacizlere uğ-
ramış olanların daha fazla zarar görmemeleri için gerekli önlemleri almakla
yükümlüdür.
İşveren, işyerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması için gerekli her
türlü önlemi almak, araç ve gereçleri noksansız bulundurmak; işçiler de iş
sağlığı ve güvenliği konusunda alınan her türlü önleme uymakla yüküm-
lüdür”.
13
Psikolojik taciz ayrıca işçinin kişilik haklarına da müdahale niteliği taşıdığından,
kişiliğin korunmasına yönelik her tür hukuki yol, psikolojik taciz ile mücadele
aracı olarak kabul edilebilir.
14
Bunun yanında Sosyal Güvenlik mevzuatı ve yine Umumi Hıfzıssıhha Kanunu
çerçevesinde işverenin işçiyi gözetme borcuna ilişkin bir takım hükümler düzen-
lenmiştir.