TBB Dergisi 105. Sayı

İş Hukuku Kapsamında Psikolojik Tacizin Değerlendirilmesi ve ...

Bu hak çerçevesinde, psikolojik taciz ile karşı karşıya kalan işçi için

kullanılabilecek bir diğer hak da çalışmaktan kaçınma hakkı olmakta-

dır. Ancak, her psikolojik taciz olayında işçinin bu hakkının bulundu-

ğunu savunmak doğru olmaz. Çünkü 83. madde, çalışmaktan kaçınma

hakkının kullanılabilmesi için bir takım usuller öngördüğü gibi, ortaya

çıkan tehlikenin niteliği konusunda da betimleme yapmıştır.

İşçinin çalışmaktan kaçınması hakkını kullanabilmesi için öncelik-

le ortada işçinin sağlığını bozacak veya vücut bütünlüğünü tehlikeye

sokacak yakın, acil ve hayati bir tehlikenin varlığı gerekir. Düzenleme

gereği tehlikenin niteliği bakımından bu üç durum ayrı ayrı aranacak-

tır. Mollamahmutoğlu, tehlikenin yakın olması ile henüz gerçekleş-

memiş ancak yakın gelecekte gerçekleşme ihtimalinin olmasının; acil

olması ile derhal önlem alınmasının gerektiğinin; hayati olması ile de

işçinin sağlığını veya fiziki bütünlüğünü tehlikeye atacak ağırlıkta ol-

masının anlaşılması gerektiğini belirtmektedir

Ancak bu tehlikenin varlığında dahi çalışmaktan kaçınma hakkı-

nın kullanılması bir şarta bağlanmıştır. Buna göre işçinin başvurusu

üzerine iş sağlığı ve güvenliği kurulunun işçiyi haklı bulması ve bu

doğrultuda karar vermesi gerekir. Kanun’da açıkça iş sağlığı ve gü-

venliği kurulunun kararı arandığından, bu kurulun bulunmadığı iş-

yerlerinde bu hakkın kullanılıp kullanılmayacağı tartışma yaratır.

Kanun’un 83. maddesinin ilk fıkrasında iş sağlığı ve güvenliği ted-

birlerinin alınmaması sebebiyle ilgili başvurunun kurula yapılması

hususu düzenlenmiş; hemen takip eden ikinci fıkrada ise bu kurulun

bulunmadığı işyerlerinde başvurunun işverene veya vekiline yapıla-

cağı belirtilmiştir. İşçi lehine yorum ilkesi ile md. 83/3’teki düzenleme

değerlendirildiğinde, işyerinde iş sağlığı ve güvenliği kurulu bulun-

mayan yerlerde, işverenin veya işveren vekilinin işçinin lehine karar

verdiği durumlarda da işçinin çalışmaktan kaçınma hakkının var ol-

duğunun kabulü daha doğru olacaktır

. Madde gerekçesinde de çalış-

maktan kaçınma hakkını kullanmak isteyen işçilerin konunun teknik

özellikler taşıması nedeniyle kendiliğinden buna karar veremeyecek-

Mollamahmutoğlu, 2008: 974; ayrıca bknz. Melda Sur, “İşçinin Çalışmaktan Ka-

çınma Hakkı”,

A. Can Tuncay’a Armağan

, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2005: 395-414.

İbrahim Aydınlı, “İşverenin İşyerinde Çalışan İşçilerin İş Görmekten Kaçınma

Hakkı”,

Ankara Barosu III. Sağlık Hukuku Kurultayı

, Ankara , 2010: 248, 243-271