TBB Dergisi 105. Sayı

Kamu Görevlileri Bakımından İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Hukuki Korunma Yolları

Türkiye’de bu konunun hukuki açıdan incelendiği bilimsel çalış-

malarda ise bugüne kadar konu genellikle iş hukuku bakımından ele

alınmıştır; ancak idare hukuku boyutu üzerinde pek durulmamıştır.

Ancak, bu kavramın sadece işçiler bakımından değil, kamu görevlileri

bakımında da incelenmesi, idare hukuku boyutuyla da ele alınması

son derece önemli ve gereklidir. Çünkü, kamu kurum ve kuruluşla-

rında da psikolojik tacizle oldukça sık karşılaşılmaktadır. Hatta kamu

sektöründe çalışanların psikolojik tacizle karşılaşma riskinin, özel sek-

törde çalışanlara göre daha fazla olduğu ileri sürülmektedir.

Dolayı-

sıyla bu çalışmamızda, işyerinde psikolojik taciz (mobbing) konusunu

kamu görevlileri açısından ele almayı uygun bulduk. Çalışmamızda,

kamu görevlerinin işyerinde psikolojik tacizle karşılaşmaları duru-

munda, bununla nasıl mücadele edecekleri ve hangi hukuki yollara

başvurabilecekleri, idarenin bu konudaki görev ve yetkileri ile sorum-

luluğu konuları incelenmektedir.

I. PSİKOLOJİK TACİZ (MOBBİNG) KAVRAMI

“

Mobbing

” kavramı, öncelikle bir etolog olan Konrad Lorenz ta-

rafından hayvan grup davranışlarını tanımlamak için kullanılmıştır.

Lorenz, küçük hayvanlardan oluşan bir hayvan grubunun tek ve

daha büyük bir hayvanı korkutmak amacıyla sergiledikleri saldırgan

davranışları “mobbing” olarak ifade etmiştir.

“

Mobbing

” kavramını

ilk kez insanlar arasındaki iletişim biçimini ifade etmek için kullanan

kişi ise İsveçli Peter Paul Heinemann’dır.

İsveçli bir hekim olan Pe-

ter Paul Heinemann, çocukların sınıf içindeki davranışlarını inceler-

ken, bir grup çocuğun genellikle tek bir çocuğa karşı sergiledikleri

“

2005 Avrupa Çalışma Koşulları Anketi sonuçlarına göre, işyerinde psikolojik ve fiziksel

şiddetle karşılaşma riski özel sektörde çalışanlara karşılık (%4) kamu sektöründe (%6)

daha yüksektir. Bunun nedenleri arasında kamu sektöründe işten çıkarılma riskin az

olması ve çalışanların işlerini kolay kolay terk edememeleri sayılabilinir

.” Bkz. İşyerinde

Psikolojik Taciz (Mobbing) ve Çözüm Önerileri Komisyon Raporu, TBMM Kadın

Erkek Fırsat Eşitliği Komisyonu Yayınları No.6, Nisan 2011, s.17,

http://www.

tbmm.gov.tr/komisyon/kefe/docs/komisyon_rapor_no_6.pdf (Son erişim tarihi,

21.06.2012)

Leymann Heinz, “The Content and Development of Mobbing At Work”,

European

Journal of Work and Organizational Psychology

, 1996, 5(2), s.167

Tınaz Pınar/Bayram Fuat/Ergin Hediye,

Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla

İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing)

, Beta Yayınları, İstanbul 2008, s.4